تفاوت دیدگاه پروتکل الحاقی اول به کنوانسیون های ژنو درخصوص عنصر مادی مسئولیت کیفری مقامات مافوق با اساسنامه های دیوان های موقت و دیوان کیفری بین المللی

Abstract

اولین سند بین‌المللی که به عنصر مادی دکترین مسئولیت مقامات مافوق پرداخت، پروتکل الحاقی اول 1977 به کنوانسیون‌های ژنو 1949 بود. ماده‌ی 86 این پروتکل صریحاً به ((ترک فعل)) اشاره کرده است. سپس اساسنامه‌های دیوان‌های یوگسلاوی سابق و رواندا و اساسنامه‌ی دیوان کیفری بین‌المللی به وظایف و تکالیف مقامات مافوق در قبال جنایات زیردستان اشاره کرده‌اند. در مورد عنصر مادی (ترک فعل) بین مواد 86 و 87 پروتکل الحاقی اول و اساسنامه‌های دیوان‌های موقت و اساسنامه‌ی دیوان کیفری بین‌المللی چندین تفاوت به چشم می خورد: 1- در اساسنامه‌های دیوان‌های موقت و دیوان رم از اصطلاح ((اقدامات ضروری و معقول)) استفاده شده است، در حالی که در مواد پروتکل از اصطلاح اقدامات ((ممکن)) استفاده شده است. 2- در اساسنامه‌های دیوان‌های موقت به وظیفه‌ی گزارش جرایم ارتکابی به مقامات صالح برای تحقیق و تعقیب اشاره‌ای نشده است در حالی که در اساسنامه‌ی دیوان رم و مواد پروتکل این وظیفه نیز آمده است، که بنظر می‌رسد، اساسنامه‌ی رم بدنبال تدوین اصول حقوق بین‌الملل عرفی بوده است و به همین دلیل به موضع مواد پروتکل باز گذشته است. 3- در مواد 86 پروتکل و 28 اساسنامه‌ی رم، اصطلاح ((در حد توان او)) آمده است که در اساسنامه‌های دیوان‌های موقت این قید نیامده است.