بررسی شیوع رفتارهای منجر به عدم تمرکز حین رانندگی در بین راکبین موتورسیکلت

Abstract

علمی-پژوهشی

هدف: با توجه به اهمیت آسیب‌های ترافیکی و محدودبودن مطالعات در خصوص رفتارهای منجر به پرت‌شدن حواس به‌ویژه در موتورسیکلت‌سواران، هدف این مطالعه، تعیین شیوع رفتارهای منجر به عدم تمرکز حین رانندگی بین راکبین موتورسیکلت می‌باشد. روش مطالعه: این مطالعۀ مقطعی روی 273 نفر از دارندگان گواهینامۀ موتورسیکلت مراجعه‌کننده به یکی از مراکز پلیس+10 که مایل به تکمیل پرسش‌نامه بودند، با روش نمونه‌گیری آسان انجام شد. پرسش‌نامه به‌طور خودایفایی شامل سؤالاتی درمورد رفتارهای پرخطری بود که می‌توانند تمرکز فرد را هنگام راندن موتورسیکلت کاهش دهند. پس از جمع‌آوری اطلاعات، اطلاعات در بانک اطلاعاتی طراحی‌شده با نرم‌افزار SPSS وارد و تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها: متوسط سن افراد شرکت‌کننده در مطالعه، 02/9±4/36 و میانه 35 سال بود. حدود 1/86 درصد از راکبین موتورسیکلت، طی یک ماه اخیر حداقل یکی از رفتارهای منجر به پرت‌شدن حواس حین راندن موتور را انجام داده بودند. شایع‌ترین رفتارهای منجر به پرت‌شدن حواس طی ماه اخیر، جست‌وجوی آدرس در خیابان و صحبت با افراد ترک موتور بوده است. کمترین شیوع این رفتارها نیز مربوط به انتخاب آهنگ یا تنظیم صدای دستگاه پخش و خواندن نقشه برای پیداکردن آدرس بود. در خصوص نگرش موتورسیکلت‌سواران درمورد اینکه کدام‌یک از رفتارها بیشتر می‌تواند به پرت‌شدن حواس منجر شود، 7/96 باور داشتند که خواندن یا نوشتن پیامک حین راندن موتور می‌تواند در حد زیاد تا خیلی زیاد موجب پرت‌شدن حواس شود. ارتباط نگرش در خصوص میزان تأثیر رفتارهای منجر به پرت‌شدن حواس به شرح صحبت‌کردن با افراد ترک موتور، صحبت‌کردن با سایر موتورسواران و رانندگان، خواندن نقشه برای پیداکردن آدرس، جست‌وجوی آدرس در خیابان، سیگارکشیدن، خوردن و آشامیدن، مرتب‌کردن موها، صورت و لباس‌ها، تماشای افراد پیاده یا سواره، گوش‌دادن به موزیک، انتخاب آهنگ یا تنظیم صدای دستگاه پخش، شماره‌گیری با موبایل یا صحبت‌کردن با موبایل، حین رانندگی با موتورسیکلت، در پرت‌شدن حواس راننده، با انجام حداقل یک رفتار منجر به پرت‌شدن حواس طی ماه اخیر، معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: با توجه به بار بالای آسیب‌های ترافیکی در کشورمان و فراوانی قابل‌توجه رفتارهای منجر به پرت‌شدن حواس، بهبود آگاهی و نگرش رانندگان در خصوص این رفتارها و تقویت قانون‌گذاری در این زمینه توصیه می‌شود.