رابطۀ سلامت روان با رفتارهای رانندگی در شهر تهران: نقش واسطه ای ذهن آگاهی

Abstract

زمینه و هدف: تخلفات رانندگی همواره یکی از علل بروز مشکلات، معضلات و حوادث ترافیکی در همۀ جوامع بوده است. با توجه به اینکه عامل اصلی بروز تصادفات ناشی از خطای عوامل انسانی شناخته ‌شده است، بررسی رفتارهای رانندگی و عوامل مؤثر بر آن می­تواند نقش مهمی در کاهش مخاطرات داشته باشد. براین‌اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه­ای ذهن­ آگاهی در رابطۀ میان سلامت روان و رفتارهای رانندگی رانندگان شهر تهران بوده است. روش: جامعۀ هدف را کلیۀ رانندگان شهر تهران تشکیل می­ دهند و تعداد 202 نفر به‌عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب‌ شده و به پرسشنامه­های سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (1972)، ذهن‌آگاهی براون و رایان (2003) و رفتار رانندگی منچستر (1990) پاسخ دادند. نتایج توسط آمارهای توصیفی و استنباطی موردبررسی قرار گرفت و برای بررسی مدل از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته­ها: نتایج تحلیل مدل به‌وسیلۀ نرم‌افزار AMOS نشان داد که مدل پیشنهادی با داده­ها برازش داشته و متغیر ذهن­آگاهی، نقش میانجی کامل را بین سلامت روان و رفتارهای رانندگی دارا است؛ یعنی سازۀ ذهن­آگاهی می­تواند تبیین­ کنندۀ رابطۀ تفاوت­ های فردی در حوزۀ سلامت روان با رفتارهای رانندگی باشد. نتایج و پیشنهادها: با توجه به یافته ­های پژوهش برای تبیین رابطۀ تفاوت­های فردی در حوزۀ سلامت روان با رفتارهای رانندگی می­توان از سازۀ ذهن­ آگاهی کمک گرفت. درنتیجه پیشنهاد می­شود به‌منظور بهبود وضعیت رانندگی و کاهش میزان تصادفات، ارزیابی­ های سلامت روان در زمان دریافت گواهینامۀ رانندگی انجام گیرد و همچنین آموزش­های ذهن­ آگاهی برای افراد آسیب­ پذیر به خطاهای رانندگی در نظر گرفته شود.