تأثیر سیاست‌ مذهبی شاه سلطان حسین در نظم و امنیت اجتماعی ایران عصر صفوی

Abstract

انسجام اجتماعی وضعیتی است که چگونگی تعامل، تعهد و احساس مسئولیت و به هم‌پیوستگییک جامعه را نشان می‌دهد و یکی از دلایل عملکرد متفاوت جوامع در ایجاد نهادهای کارآمد و دستیابی به پیشرفت و توسعه را توضیح می‌دهد. از سوی دیگر پیامد انسجام، نظم و امنیت اجتماعی است. دین از دیرباز و به‌ویژه از عصر پیشامدرن، مهم‌ترین عامل هم‌بستگی و انسجام اجتماعی بوده است. در جهان اسلام دین و نهادهای دینی کانون هویت‌بخشی، امنیت، انسجام و نظم اجتماعی بوده و نوع سیاست مذهبی در تقویتیا تضعیف نظم و انسجام اجتماعی بسیار مؤثر بوده است. شاه‌سلطان حسین در دوران پرآشوب سال‌های آخر عهد صفوی با سیاست مذهبی خود اقداماتی انجام داد که در نظم و امنیت و انسجام اجتماعی تأثیراتی فراوان برجای گذاشت. این مقاله به روش تحلیل تاریخی بر آن است که مهم‌ترین اقدامات شاه‌سلطان حسین در زمینه سیاست مذهبی را در زمینه ایجاد نظم و انسجام اجتماعی مورد بررسی قرار دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این سیاست مذهبی با نادیده گرفتن اصل تساهل مذهبی، سخت‌گیری بر اقوام و اقلیت‌های دینی و درگیری‌های مذهبی زمینه تضعیف انسجام اجتماعی و نظم و امنیت اجتماعی را فراهم کرد.