شناخت مفهومی و جرم انگارانه جاسوسی در حقوق کیفری سنتی و حقوق فن‌آوری اطلاعات

Abstract

جاسوسی در هر دوره‌ای از تاریخ با شکل‌های مختلف وجود داشته است. از زمان شکل‌گیری اولیه اجتماع تا تشکیل ملت دولت‌ها بعد از عهدنامه وستفالی 1648میلادی تا زمان امروز که اطلاعات ویژگی مهم عصر حاضر است، جاسوسی در دو فضای عمده یا بر اساس مشاهده و کسب اطلاعات با تکیه بر حواس و خلاقیت انسانی و یا در فضای مجازی و با استفاده از ابزارهای موجود در آن همچون رایانه صورت می گیرد. این پژوهش پس از تشریح مفاهیم و طبقه‌بندی‌های مختلف در حوزه جاسوسی، به بررسی قوانین موجود و مرتبط به جاسوسی در حقوق کیفری سنتی و فن‌آوری اطلاعات و در پایان به ارایه راهبرد و پیشنهاد به منظور کاهش جاسوسی پرداخته است. این پژوهش کاربردی است و ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های کمی، استفاده از داده‌های آماری موجود و از روش کیفی، ابزار مطالعه اسناد و متون مدنظر می باشد. در روش پژوهش با توجه به این که در مقاله حاضر برخی مفاهیم تبیین می‌گردند، روش توصیفی مورد استفاده قرار گرفت و در عین حال به منظور کشف روابط پدیده‌ها، فرآیندها، موضوعات و بررسی عوامل بروز آن‌ها از روش تحلیلی نیز استفاده گردید. هدف پژوهش عبارتست از بازشناسی دقیق مفهوم جاسوسی در حقوق ایران و مداقه در حوزه شناخت قانون و مجازات‌های مدنظر که نتیجه آن آگاهی‌بخشی به قسمت‌هایی است که کارکنان آنان در معرض جاسوسی و تهدیدهای مربوط می‌باشند. به صورت کلی به عنوان نتیجه این پژوهش می‌توان گفت که آگاهی‌رسانی در خصوص مواد قانونی و مجازات‌ها و از طرفی تقویت نظارت ارشادی همراه با نظارت تعقیبی از عوامل مهم کاهش جرم جاسوسی و جرایم مربوط می باشد