راه‌کارهای کنترل اثرات نامطلوب حمل‌ونقل روستایی بر محیط‌زیست

Abstract

با توسعه جوامع، تقاضا برای حرکت افراد و کالاها افزایش می‌یابد و لذا سال‌هاست که حمل‌ونقل به‌سرعت در حال گسترش بوده و نقش مهمی در توسعه اقتصادی جوامع برعهده دارد. به‌خصوص در مناطق محروم، سیاست‌های حمل‌ونقلی، نقش حیاتی در توسعه ایفا می‌کند. پروژه‌های راه روستایی به توسعه ارتباطات روستایی کمک کرده و به‌نوبه خود موجب توسعه اقتصادی و رفاه اجتماعی جوامع روستایی می‌شود. در این ارتباط برخی پژوهش‌گران دسترسی نداشتن به نظام حمل‌ونقل روستایی و عناصر تشکیل‌دهنده آن‌را یکی از مهم‌ترین موانع در راه تحقق اهداف توسعه پایدار روستایی می‌دانند. اما متأسفانه این بخش اقتصادی با اثرات مضر بیشتری بر محیط‌زیست همراه است، حالت‌های مختلف حمل‌ونقل در اندازه‌های مختلف، تأثیرات منفی بر محیط‌زیست دارد که به‌طور عمده به شرایط فنی آنها بستگی دارد. هدف اصلی در تحقیق حاضر، شناسایی اثرات نامطلوب حمل‌ونقل روستایی بر محیط‌زیست است که با عنایت به روش توصیفی در قالب مطالعات اسنادی و طبقه‌بندی یافته‌های ادبیات تحقیق در ارتباط با مسئله به ارائه راه‌کارهای کنترل آنها پرداخته شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد، اثرات نامطلوب متعددی ناشی از حمل‌ونقل روستایی بر محیط‌زیست تحمیل می‌شود که به‌طور عمده ناشی از عدم انجام مطالعات جامع در ارتباط با عملیات راه‌سازی و نیز تولید وسایط نقلیه بوده و پایش اثرات آنها به‌طور مکرر برای ارزیابی اثرات مستقیم، غیرمستقیم و انباشی است. لذا راه‌کار اصلی توجه و حرکت به‌سمت حمل‌ونقل پایدار روستایی است که در برخی از مصادیق مسیر حرکت در این مطالعه ترسیم شده است.