مطالعه مقدماتی زیست‌شناسی وزغ خراسانی Bufotes oblongus (Nikolskii, 1896) در شرق ایران

Abstract

<br />این تحقیق به منظور مطالعه برخی از ویژگی­های زیستی وزغ خراسانی <em>Bufotes oblongus</em>، از ماه فروردین 1391 تا تیر ماه 1392، در قنات قصبه شهر گناباد درخراسان رضوی و سد و چشمه فصلی روستای مهوید و قنات­های کوران و بلده شهر فردوس و قنات محمدآباد شهر قاین در خراسان جنوبی انجام گرفت. لاروهای این گونه، در طول روز با کمک تور دستی با چشمه یک میلی‌متر و تمامی نمونه­های بالغ، در شب با کمک دست جمع‌آوری شدند. مشخصه مهم این گونه، داشتن برآمدگی رو به پایین غده پاروتوئید درعقب پرده ­صماخ و همچنین کوچک بودن قطر پرده­ صماخ است. بیشترین و کمترین طول بدست آمده از این گونه در زیستگاه طبیعی­اش، 27/8 سانتیمتر (جنس ماده) و 59/5 سانتی‌متر (جنس نر) بود. نسبت طول ساق پا به اندازه بدن برای این گونه و در این تحقیق، 35/0 و نسبت طول غده پاروتوئید به اندازه بدن، 21/0 به دست آمد. نتایج این تحقیق در ارتباط با بررسی یک چشمه فصلی، نشان داد که آلودگی آب آبگیرها به علت ورود مدفوع حیوانات اهلی به داخل محل تخم­ریزی و تکوین لاروها، استفاده از این چشمه به عنوان آبشخور دام‌ها و همچنین تبخیر آب به علت گرمای هوا، جزء عوامل تهدیدکننده حیات این گونه به شمار می­آیند. به نظر می­رسد برنامه­ریزی و انجام پروژه­های آموزشی به منظور بالا بردن آگاهی مردم نسبت به نقش ارزنده دوزیستان، می­تواند راهکاری ارزشمند برای حفاظت این رده از مهره­داران، به ویژه در مناطق نیمه بیابانی کشور باشد.