اثرات فلز سرب بر پروفایل آنزیمی در برخی بافت‌ها و انتخاب شاخص مناسب در ماهی سفیدک سیستان (Schizothorax zarudnyi)

Abstract

چکیده <br />آلودگی یک مشکل جهانی با عواقب بسیار خطرناک است. فلزات سنگین یک گروه مهم از این آلاینده­ها هستند که در اثر فعالیت­های انسانی و منابع طبیعی وارد اکوسیستم­های آبی می­شوند و سلامت جانوران و سیستم را تحت تأثیر قرار می­دهند. در مطالعه حاضر به بررسی اثر غلظت تحت کشنده فلز سرب (30 روز تحت غلظت 3 میلی‎گرم بر لیتر) بر فعالیت آنزیم‎های استیل­کولین­استراز (AChE)، آلکالین­فسفاتاز (ALP)، آلانین­آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و لاکتات دهیدروژناز (LDH) در بافت مغز، آبشش، عضله و کبد ماهی سفیدک سیستان پرداخته شد. نتایج نشان داد سرب می­تواند فعالیت آنزیم استیل­کولین­استراز را در آبشش و مغز به طور معنی­داری نسبت به گروه شاهد مهار کند (05/0p˂). فعالیت آنزیم آلانین­آمینو­ترانسفراز در کبد و عضله به‎طور معنی­داری تحت تأثیر سرب افزایش یافت (05/0p˂). افزایش معنی‎دار فعالیت آنزیم آسپارتات آمینو­ترانسفراز در کبد و مغز مشاهده شد (05/0p˂). همچنین فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز و لاکتات دهیدروژناز تنها در کبد ماهیان قرار گرفته در معرض سرب به طور معنی­داری افزایش نشان داد (05/0p˂). از این رو قرار گرفتن ماهی سفیدک در معرض سرب منجر به برهمکنش بین فلز و سیستم بیولوژیک ماهی سفیدک شد که نتیجه آن تغییر فعالیت آنزیم‎ها در بافت­های بدن ماهی بود. فعالیت آنزیم‎ها تحت تأثیر سرب از الگوی کاهشی و افزایشی یکسانی پیروی نکرده و بسته به نوع آنزیم و بافت نتایج متفاوتی مشاهده شد. بنابراین پایش پروفایل آنزیمی در بافت­های بدن ماهی سفیدک جهت تشخیص سلامتی این ماهی خوراکی و اندام­های معیوب به علت حضور سرب در محیط مفید می­باشد.