تحلیل توزیع فضایی و مکان‌گزینی خدمات درمانی با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی (مطالعه موردی: شهر میاندوآب)

Abstract

رشد سریع شهرنشینی در کشورهای درحال توسعه، گسترش کالبدی شهرها و عدم توانایی مالی و فنی دولت‌ها در ارائه خدمات باعث توزیع ناعادلانه خدمات شهری مخصوصاً خدمات درمانی گشته است. بنابراین مکان‌یابی بهینه کاربری‌ها ضروری است. به دلیل خصیصه فضایی مکان‌یابی و تعدد و تضاد معیارهای مؤثردر امر مکان‌یابی کاربری خدمات درمانی (درمانگاه) ضرورت ترکیب قابلیت‌های سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل تصمیم چندمعیاری (MCDM) ایجاب می‌کند. همچنین به خاطر ویژگی عدم قطعیت ذاتی مسائل شهری استفاده از روش‌های غیر تعینی مثل روش‌های فازی ضروری است. در این تحقیق بعد از بررسی توزیع فضایی مراکز خدمات درمانی (درمانگاه و مراکز بهداشتی و درمانی) شهر میاندوآب، به تعیین شعاع خدمات‌رسانی این مراکز پرداخته و با همپوشانی آن با لایه تراکم جمعیت، میزان جمعیت برخوردار و محروم ازاین خدمات مشخص گردید. سپس اقدام به تهیه نقشه‌های معیار با استفاده از توابع تحلیلی در GIS و وزن‌دهی به معیارها به روش FUZZY AHP و اعمال وزن آنها بر نقشه‌های معیار در محیط GIS/ARC گردید. در نهایت با استفاده از نقشه تناسب مکانی و نقشه بولین اقدام به انتخاب هفت مکان پیشنهادی و وزن‌دهی به آن ها با استفاده از روش FUZZY AHP گردید تا بهترین مکان و اولویت آن ها مشخص گردد. با توجه به حداقل سرانه‌های شهری اقدام به انتخاب سه مکان با اولویت بیش تر با درنظر گرفتن عامل همجواری مکان‌ها گردید.