تجزیه و تحلیل مخارج غذایی خانوارهای ایرانی با الگوی سن–دوره-هم‌گروه و رگرسیون تلفیقی

Abstract

در سال‌های اخیر، مسائل جمعیتی، مانند پیری جمعیت و کاهش اندازه خانوار، مبحث مهمی در ایران بوده‌اند. مطالعۀ تاثیر عوامل جمعیت‌شناختی بر مصرف غذایی، برای سیاست‌گذاری در زمینۀ امنیت غذایی، رفاه اجتماعی و بازاریابی محصولات کشاورزی ضرورت دارد. از جنبه اقتصاد خرد، بررسی رفتار مصرفی نسل‌ها موضوعی حائز اهمیت است، زیرا رخدادهای تاریخی و همچنین تغییر ترجیحات در طی زمان، ممکن است موجب تفاوت رفتار مصرفی نسل‌ها ‌گردد. از جنبه اقتصاد کلان، این مطالعه امکان سنجش تجربی فرضیه دوره عمر را فراهم می‌کند. از منظر بازاریابی، این مطالعه برای شناخت رفتار خریداران محصولات غذایی اهمیت دارد. از این رو، این پژوهش، با تجزیه و تحلیل سن-دوره-هم‌گروه (APC) بر روی داده‌های تلفیقیِ (پشته‌شدۀ) 323072 خانوار شهری و 312358 خانوار روستایی در سال‌های 93-1363، تاثیر ساختار سنی، تغییر نسل و شوک‌های سالانه را بر مخارج غذایی بررسی می‌کند. یافته‌های این تحقیق حاکی است، افزایش سن باعث کاهش تقاضای مواد غذایی می‌شود؛ نسل‌های جدیدتر نسبت به نسل‌های قدیمی‌تر کمتر روی غذا خرج می‌کنند و نهایتاً اینکه، شوک‌های دوره‌ای بر مخارج غذا تاثیر دارند.