تأثیر سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی بر آلودگی هوا در استان‌های ایران

Abstract

هدف مقاله حاضر بررسی و تبیین اثرات سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی بر آلودگی هوا در استان‌‌‌‌های ایران طی دوره زمانی 1394-1379 می‌‌‌‌باشد. در این راستا با استفاده از منطق فازی سرمایه اجتماعی در هریک از استان‌‌‌‌های کشور برآورد گردید. سپس با توجه به پویا بودن مدل تحقیق، اثرات سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی در کنار متغیرهای کنترلی بر انتشار آلودگی هوا با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی تاثیر منفی و معنی‌‌‌‌داری بر انتشار آلودگی هوا در استان‌‌‌‌های ایران دارند. لذا دولت می‌‌‌‌تواند با برنامه‌‌‌‌ریزی در زمینه؛ افزایش تخصصص و بهبود کیفیت نیروی انسانی، همچنین ارتقا آگاهی، جلب اعتماد و افزایش مشارکت مردم، کاهش فساد، وارتقاء شاخص‌‌‌‌های اقتصادی، انتشار آلودگی هوا را کاهش دهد. سایر نتایج تحقیق نشان داد که رشد اقتصادی، صنعتی شدن، شدت انرژی، شهرنشینی، آلودگی دوره قبل تاثیر مثبت و معنی‌‌‌‌داری بر آلودگی هوای استان‌‌‌‌های ایران دارند. اما متغیر مجذور درآمد سرانه تاثیر معنی‌‌‌‌داری بر آلودگی هوا ندارد.