اثرات نامتقارن تورم بر کسری بودجه در ایران: رویکرد رگرسیون کوانتایل

Abstract

تورم از دو بعد درآمدی (فرضیه تانزی) و هزینه‌‌ای (فرضیه پاتینکین) بر کسری بودجه مؤثر است. شناخت چگونگی اثر تورم بر کسری بودجه دولت می‌‌تواند زمینه را برای کنترل تورم و کاهش کسری بودجه فراهم کند. در این راستا، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر تورم بر کسری بودجه ایران با استفاده از داده‌‌های فصلی، طی دوره 1393:4-1370:1 است. برای این منظور، مدل تحقیق با استفاده از رگرسیون کوانتایل در صدک‌‌های مختلف تخمین زده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌‌دهد که با افزایش تورم، کسری بودجه دولت کاهش می‌‌یابد. به عبارت دیگر، در این مطالعه اثر پاتینکین بر اثر تانزی غالب است. در واقع نتایج نشان می‌‌دهد هر چند تورم باعث کاهش مخارج حقیقی و درآمدهای حقیقی دولت می‌‌شود، لیکن تورم هزینه‌‌های دولت را بیش‌‌تر از درآمدهای دولت کاهش داده است و در نتیجه افزایش تورم موجب شده است کسری بودجه دولت کاهش یابد. از طرفی به دلیل سطوح مختلف تورم در ایران، وجود رابطه غیر‌‌خطی بین تورم و کسری بودجه تأیید می-شود. زیرا نتایج تحقیق نشان می‌‌دهد که در صدک‌‌های ابتدایی تأثیر تورم بر کسری بودجه بیش‌‌تر از صدک‌‌های میانی است. با اجرای باز نمونه‌‌گیری (بوت استرپ) نتایج حاصل از تخمین رگرسیون چندک نیز در مدل تأیید شد