تأثیر نوسان‌پذیری نرخ ارز واقعی بر صادرات غیرنفتی در ایران

Abstract

سهم ایران از صادرات جهانی طی سال‌های گذشته چشمگیر نبوده و این امر توسعه صادرات غیرنفتی را در راستای کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی ضروری ساخته است. نرخ واقعی ارز یکی از متغیرهای مهم مؤثر بر صادرات غیرنفتی است. در این چارچوب بررسی تأثیر رفتار نرخ واقعی ارز بر متغیرهای مختلف اقتصادی از جمله صادرات اهمیت می‌یابد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر نوسان‌پذیری نرخ واقعی ارز بر صادرات غیرنفتی در ایران طی سال‌های (1385-1350) می‌باشد. در این راستا، مدل تحقیق با استفاده از تکنیک هم‌انباشتگی جوهانسن و مدل تصحیح خطا برآورد شد. باتوجه به نتایج تخمین، در بلند‌مدت متغیرهای تولید ناخالص داخلی ایران و خارج تأثیر مثبت و قوی بر صادرات واقعی دارند. متغیر رابطه مبادله تأثیر منفی ولی نسبتاً ضعیف بر صادرات دارد. شاخص نااطمینانی نرخ ارز واقعی طی دوره زمانی مورد بررسی تأثیر منفی و نسبتاً قوی بر صادرات داشته است. این نتیجه با مبانی تئوریکی تحقیق و بیشتر مطالعات تجربی صورت گرفته در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته سازگار است. توابع عکس‌العمل آنی نیز نتایج فوق را مورد تأیید قرار دادند. بر اساس نتایج به دست آمده توصیه می‌شود که سیاست‌گذاران اقتصادی با اجرای سیاست‌های مناسب اقتصادی بی‌ثباتی نرخ ارز واقعی را کاهش دهند.