جهانی شدن اقتصادی؛ امکان یا امتناع گزینه های دیگر (اسلام)
(ندگان)پدیدآور
رنجکش, محمدجوادنوع مدرک
Textعلمی-ترویجی
زبان مدرک
فارسیچکیده
جهانی شدن، نیروی یکپارچه کننده ای است که جامعۀ جهانی را بهسان بافت همگونی در می آورد. این بافت یکپارچه، از یکسو، پدیده ای اقتصادی و دربردارندۀ گردش سرمایه، انتقال فناوری و تجارت کالا و خدمات است؛ از سوی دیگر، ماهیتی غیراقتصادی دارد که گسترش آراء، عقاید، هنجارها و ارزش ها را شامل می شود. با رویکردی تبارشناسی به این پدیده می توان مشاهده کرد که جهانی شدن، ریشه در آراء و اندیشه های مکتب لیبرالیسم دارد و در مواجهه با رقبا یا شرکای فکری و مناطق جغرافیایی مختلف، آثار و پیامدهای متفاوتی نیز در پی داشته است. اگر دوران جنگ سرد و نظام دوقطبی، دورۀ ایدئولوژی های متضاد و مواجهۀ آنها با یکدیگر بود؛ امروزه با حاکمیت اندیشه و نهادهای لیبرالیستی، سخن از آلترناتیوهای دیگر دشوار است. در این بین، آنچه جهان اسلام و بهخصوص ایران، در حوزۀ اقتصاد با آن مواجه است؛ اشکال مختلف رویارویی با فضای حاکم متأثر از جهانی شدن اقتصادی لیبرالیستی اعم از مقابله، انطباق، انکار یا الگوبرداری و بومی سازی جهانی شدن (globalization) است. در واقع، مسئلۀ اصلی این است که باتوجه به حاکمیت مباحث جهانی شدن در ابعاد مختلف (از جمله اقتصاد) و ترویج آن از سوی نهادهای سرمایه دارانه از یک طرف و تجربۀ عملی (practice) کشورهای مختلف جهان در اتخاذ و اجرای اصول و موازین برآمده از آن از طرف دیگر، باعنایت به اینکه «اسلام» در مباحث معرفت شناسی و هستی شناسی با «لیبرالیسم» تفاوت های بنیادینی دارد، آیا صحبت از مدل های رشد و توسعۀ اسلامی جایز است
کلید واژگان
جهانی شدنلیبرالیسم
اسلام
رشد و توسعۀ اسلامی. طبقهبندی JEL: F01 F02
شماره نشریه
2تاریخ نشر
2018-02-201396-12-01
ناشر
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیسازمان پدید آورنده
استادیار روابط بینالملل دانشگاه فردوسی مشهدشاپا
2383-05652383-0573