بررسی فیتوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و اثرضد دیابتیک عصاره برگ‌های گیاه دارویی Trigonella foenumgraceum L. در منطقه همدان

Abstract

گیاه دارویی شنبلیله (<em>Trigonella foenumgraceum </em>L<em>.</em>) علاوه بر مصارف فراوان غذایی، به‌دلیل سنتزترکیبات پلی‌فنلی دارای اثر آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب موثردر درمان دیابت است. این تحقیق در سال 1393 با هدف بررسی فیتوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و ضددیابتی عصاره‌ آبی برگ‌های شنبلیله انجام گرفت. برگ‌های گیاه از مزرعه‌ گیاهان دارویی همدان تهیه و عصاره‌ آبی آن با استفاده از روش خیساندن استخراج گردید. ارزیابی فیتوشیمیایی (فنل و فلاونویید کل) در عصاره با استفاده از روش‌های اسپکتروفوتومتری و ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی با استفاده از روش‌های FRAP، شلاته کنندگی یون آهن، سنجش میزان تیول و DPPH انجام گرفت. میزان مهار فروکتوزآمین، محصولات نهایی گلایکیشن پیشرفته و فراگمانتاسیون آلبومین، به‌ترتیب با استفاده از روش‌های اسپکتروفوتومتری، اسپکتروفلورومتری و الکتروفورز اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که عصاره‌ گیاه دارای میزان فنل کل (8/23 میلی‌گرم معادل اسیدگالیک در هر گرم وزن نمونه)، فلاونویید کل (29/17 میلی‌گرم معادل کوئرستین در هر گرم وزن نمونه) و گروه تیول (26/0 میلی‌مول معادل سیستئین در میلی گرم) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (33/0 میلی‌مول معادل سولفات آهن در میلی‌گرم) می‌باشد. درصد شلاته کنندگی آهن و درصد مهار رادیکال‌های آزاد در این عصاره وابسته به غلظت است. این عصاره در غلظت بالا می‌تواند موجب مهار فروکتوزآمین (79 درصد) و همچنین مهار فراگمانتاسیون شود. از این جهت، عصاره‌ شنبلیله می‌تواند به‌منظور جلوگیری از عوارض مرتبط با محصولات نهایی گلایکیشن پیشرفته AGEs در بیماران دیابتیک به کار رود.