جایگاه، ساختار و ویژگی‌های تعلیم و تربیت در دوره امپراتوری عثمانی

Abstract

هدف پژوهش حاضر، شناسایی جایگاه، ساختار و ویژگی‌های تعلیم و تربیت اسلامی در امپراتوری عثمانی است. برای این پژوهش از شیوه تحلیلی با رویکرد تاریخی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش گویای این است که دولت عثمانی از بدو تأسیس به‌مقوله تعلیم و تربیت و ویژگی‌های آن توجه کرده و به آموزه‌های اسلامی در حوزه تعلیم و تربیت و مؤلفه‌های آن چون اصلاحات آموزشی، مدرسه‌سازی، اهداف آموزشی و متون آموزشی پرداخته است. این امپراتوری که برای مدتی طولانی یکی از قدرت‌های جهان اسلام به شمار می‌رفت و گستره وسیعی از آسیا و اروپا را در بر داشت، تأثیرات شایان توجهی در عرصه‌های گوناگون ازجمله حوزه تعلیم و تربیت در جامعه و زیرمجموعه قلمرو و حاکمیت خویش بر جای گذاشته است. بنابراین در این پژوهش سعی بر آن است تا با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه‌ای، چگونگی ساختار و سیستم تعلیم و تربیت امپراتوری عثمانی براساس آموزه‌های اسلامی نشان داده شود. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که سلاطین عثمانی اهتمام ویژه‌ای بر حفظ تعلیم و تربیت اسلامی داشته‌ و برای رسیدن به این اهداف آموزشی به تربیت متخصصان در حوزه آموزش اسلامی پرداخته بودند. درواقع می‌توان گفت اصلاحات آموزشی در امپراتوری عثمانی در ادامه موجب تحرک و تکاپوی نهادهای آموزشی شد.