پیش ‏بینی اضطراب امتحان بر اساس جهت‌گیری مذهبی درونی و بیرونی دانش‌آموزان دختر دوره راهنمایی مدارس دولتی شهر تهران

Abstract

اضطراب امتحان پدیده رایج و مهم در مراکز آموزشی، و نوعی اشتغال ذهنی است که با خود کم‌انگاری و تردید در توانایی‌های خود مشخص می‌شود و به عدم تمرکز حواس و واکنش‌های جسمانی ناخوشایند منجر می‏ گردد. پیامد آن کاهش توان مقابله با موقعیت امتحان و ناکارآمدی تحصیلی است. هدف از این پژوهش، پیش‏بینی اضطراب امتحان بر اساس جهت‏گیری مذهبی درونی و بیرونی دانش‏ آموزان دختر دوره راهنمایی مدارس دولتی شهر تهران است. حجم نمونه طبق فرمول کوکران 300 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از دو ابزار استفاده شده است: الف ـ پرسشنامه جهت‌گیری مذهبی آلپورت دارای 21 سؤال چهار گزینه‌ای در دو بُعد جهت‌گیری مذهبی درونی و جهت‌گیری مذهبی بیرونی؛ ب ـ پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون دارای 25 ماده دوگزینه‌ای در دو بُعد نگرانی و هیجان‌پذیری است. این پژوهش غیر آزمایشی، و روش آن توصیفی ـ همبستگی است. جهت تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون رگرسیون چندگانه با استفاده از روش همزمان) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‏ دهد که: 1ـ بیشتر دانش‌آموزان از نظر اضطراب امتحان در سطح متوسط و بالاتر از متوسط قرار دارند. بین اضطراب امتحان در مؤلفه‌های نگرانی و هیجان‌پذیری تفاوت معنی‌داری وجود دارد. مقایسه میانگین نمرات بیانگر آن است که میزان نگرانی دانش‌آموزان بیشتر از هیجان‌پذیری است؛ 2ـ از روی نمرات جهت‌گیری مذهبی می‌توان میزان اضطراب امتحان دانش‌آموزان را پیش‌بینی کرد. قدرت پیش‌بینی جهت‌گیری مذهبی درونی بیشتر از جهت‌گیری مذهبی بیرونی است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که دانش‌آموزان با جهت‌گیری مذهبی درونی، اضطراب کمتری را در امتحان تجربه می‌کنند.