تأثیر دُز و زمان مصرف علف‌کش EPTC (ای‌پی‌تی‌سی) بر کنترل علف‌‌های هرز و عملکرد غده سیب‌زمینی (Solanumtuberosum L.)

Abstract

هدف و سابقه: با توجه به این‌که علف‌های‌هرز در کاهش عملکرد گیاهان زراعی نقش مؤثری دارند و تأثیر استفاده از علف‌کش در افزایش محصولات کشاورزی ثابت شده است، انتخاب علف‌کشی که بتواند باعث کنترل مناسب علف‌های‌هرز شود، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. چون علف‌کش‌های مورد استفاده در زراعت سیب‌زمینی محدود بوده و از لحاظ تنوع محل عمل نیز مشابه هستند، ایجاد علف‌های‌هرز مقاوم در این زراعت دور از ذهن نمی‌باشد. بنابراین استفاده از علف‌کشی که بتواند علف‌های‌هرز را کنترل کرده و در تناوب با سایر علف‌کش‌ها در مزارع سیب‌زمینی قرار گیرد، ضروری به نظر می‌رسد. همچنین در این تحقیق بهترین مرحله رشدی سیب‌زمینی جهت کاربرد این علف‌کش و همچنین مناسب‌ترین دز مصرفی تعیین می‌شود. <br /> مواد و روش‌ها :به منظور بررسی اثر دز و زمان مصرف علف‌کش EPTC (ای‌پی‌تی‌سی)، آزمایشی مزرعه‌ای در سال 1392 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آلاروق اردبیل انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار،دو فاکتور و با استفاده از رقم سیب‌زمینی مرسوم منطقه (آگریا) انجام شد. فاکتور اول،دزهای مختلف علف‌کش EPTC در شش سطح شامل500، 1000، 2000، 4000، 5000 و 6000 گرم ماده مؤثره در هکتار و فاکتور دوم، زمان مصرف علف-کشEPTC در سه مرحله پیش کاشت، سبزشدن و استولون‌زایی سیب‌زمینی انجام شد. سه هفته بعد از سمپاشی در هر یک از مراحل رشدی سیب‌زمینی، تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز ارزیابی شد. برای تجزیه داده‌ها از نرم افزار SAS 9.1 و برای رسم گراف‌ها از نرم افزار Sigma Plot11 استفاده شد. مقایسه میانگین‌ها نیز با استفاده از آزمون حداق لتفاوت معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد صورت گرفت.<br /> یافته ها :تجزیه‌های آماری نشان داد کاربرد EPTC به میزان 6000 گرم ماده مؤثره در هکتار در مرحله‌ی پیش کاشت سیب-زمینی،باعثکاهش84 درصدی تراکم کل علف‌های‌هرزشد. بر اساس نتایج این تحقیق، بیشترین درصد کاهش زیست توده علف‌های‌هرز نیز در تیمار 6000 گرم ماده مؤثره در هکتار EPTC و مرحله‌ی پیش کاشت سیب‌زمینی بدست آمد. در بین تیمارهای مختلف علف-کشی، کاربرد EPTC به میزان‌های 5000 و 4000 گرم ماده مؤثره در هکتار در مراحل پیش کاشت و سبز شدن سیب‌زمینی در رتبه‌های بعدی قرار داشت. بیشترین متوسط وزن غده و عملکرد کل غده سیب‌زمینی با کاربرد علف‌کش EPTC به میزان 6000 گرم ماده مؤثره در هکتار در مرحله پیش کاشت بدست آمد. استفاده از علف‌کش EPTC در مرحله پیش کاشت نسبت به سبز شدن عملکرد را تا 04/35 درصد افزایش داد.<br /> نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، مطلوب‌ترین تیمارها از نظر کاهش تراکم و زیست‌توده کل علف‌های‌هرز کاربرد علف‌کش EPTC به میزان 6000 گرم ماده مؤثره در هکتار در مرحله‌ی پیش کاشت سیب‌زمینی می‌باشد. با کاربرد این تیمارها، متوسط وزن غده و عملکرد کل غده سیب‌زمینی افزایش یافت.