بررسی رابطه زمان وقوع و طول مراحل مختلف نموی با توان تولید دانه در ارقام زراعی گندم های ایران

Abstract

جهت بررسی رابطه زمان وقوع و طول مراحل مختلف نموی با توان تولید دانه ارقام زراعی گندمهای ایرانی آزمایشی در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان- دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 90-1389 اجرا گردید. تعداد 81 رقم گندم در شرایط آبی و در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. زمان وقوع مراحل نموی مختلف بر اساس درجه- روز رشد برای ارقام ثبت شد. نتایج آزمایش نشان داد که عموماً ارقام جدید گندم نسبت به انواع قدیمی دارای عملکرد دانه و شاخص برداشت بالا بودند. عملکرد بالا در ارقام جدید گندم با تعداد دانه بیشتر در واحد سطح همراه بود. تفاوت معنی‌داری بین ارقام قدیمی و جدید از نظر عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه دیده نشد. ارقام کشت شده در زمانهای متفاوتی وارد ساقه‌دهی شدند. این تنوع برای مراحل نموی چکمه‌پوش، خوشه‌دهی، گرده‌افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک نیز مشاهده شد. رابطه مشخص و معنی‌داری بین زمان ساقه‌دهی، گرده‌افشانی و نیز طول مرحله ساقه‌دهی- گرده‌افشانی با عملکرد دانه دیده نشد. همبستگی بین طول دوره پر شدن دانه با عملکرد دانه مثبت و معنی‌دار بود که نشان می‌دهد طولانی بودن این مرحله در منطقه مورد آزمایش احتمالا منجر به عملکرد دانه بالا برای گندم خواهد شد.