تاثیر مصرف پودر و عصاره ریشه رازیانه برعملکرد بره‌های پرواری مهربان

Abstract

چکیده : <br /> سابقه و هدف: رازیانه از جمله افزودنی‌های گیاهی است که به‌عنوان جایگزین آنتی‌بیوتیک‌های محرک رشد، در پرورش دام مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه دارای نوعی اثر استروژنیک بوده که می‌تواند سبب افزایش اشتها و بالا رفتن مصرف خوراک در دام‌ها شده و نرخ رشد را افزایش دهد، اما اطلاعات در این زمینه بسیار محدود می‌باشد. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر افزودن عصاره و پودر ریشه رازیانه در جیره غذایی بر عملکرد بره‌های پرواری انجام گرفت.<br /> مواد و روش‌ها: این آزمایش در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار و 5 تکرار با استفاده از 25 رأس بره نر از توده گوسفند مهربان با میانگین وزن اولیه 53/4 ± 87/27 کیلوگرم، در ایستگاه تحقیقاتی شیرین‌سو واقع در کبوترآهنگ از توابع همدان، اجرا شد. تیمار‌ها شامل: 1- شاهد (بدون دریافت مکمل آزمایشی)، 2- پودر ریشه گیاه رازیانه به میزان 5 گرم، 3- پودر ریشه گیاه رازیانه به میزان 10 گرم، 4- عصاره الکلی ریشه گیاه رازیانه به میزان 5/7 میلی لیتر و 5- عصاره الکلی ریشه گیاه رازیانه به میزان 15 میلی لیتر به ازای هر رأس بره در روز بودند. جیره غذایی به صورت مخلوط کامل تهیه و سه بار در روز، تا حد اشتها، در اختیار دام‌ها قرار داده شد. دوره عادت‌دهی بره‌ها به شرایط آزمایش و جیره‌های غذایی 14 روزدر نظر گرفته شد و پس از آن دوره اصلی آزمایش 89 روز در نظر گرفته شد که طی آن، تغییرات وزن بره‌ها، میزان خوراک مصرفی، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک تعیین گردید. در پایان آزمایش همه بره‌ها کشتار شدند و اطلاعات مربوط به راندمان لاشه، ارگان‌‌های داخلی و وضعیت ظاهری آن‌ها بررسی شد.<br /> یافته‌ها: افزودن 5 و 10 گرم پودر ریشه رازیانه و 5/7 میلی‌لیتر عصاره آن نسبت به تیمار شاهد و تیمار 15 میلی‌لیتر عصاره موجب افزایش وزن نهایی بیشتری در بره‌ها شد. از نظر میانگین افزایش وزن روزانه نیز بین گروه‌های آزمایشی تفاوت معنی‌داری مشاهده شد، به‌نحوی که مصرف پودر گیاه رازیانه در هر دو سطح 5 و 10 گرم و نیز عصاره آن به ‌‌میزان 5/7 میلی‌لیتر، سبب افزایش وزن روزانه بالاتری شدند (05/0P<). میانگین ماده خشک مصرفی روزانه بره‌ها تحت تأثیر تیمار‌های آزمایشی قرار گرفت (05/0P<) و میزان آن از 1345 تا 1893 گرم متغیر بود. افزودن پودر و یا عصاره ریشه رازیانه سبب تحریک اشتها شد و در نتیجه مصرف خوراک افزایش یافت. در عین حال بالاترین میزان مصرف خوراک در بره‌هایی مشاهده شد که روزانه 10 گرم پودر ریشه رازیانه را مصرف نمودند (05/0P<). میانگین ضریب تبدیل خوراک در ماه‌های دوم و سوم و نیز در کل دوره آزمایش، تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت (05/0P<)، به‌نحوی که با مصرف سطح پایین پودر و عصاره ریشه رازیانه، ضریب تبدیل تمایل به کاهش و با مصرف سطوح بالای پودر و عصاره تمایل به افزایش نشان داد. استفاده روزانه 15 میلی‌لیتر عصاره رازیانه برای هر بره سبب بالا رفتن ضریب تبدیل غذایی (75/7) نسبت به شاهد (40/6) گردید. همچنین با مصرف روزانه 10 گرم پودر رازیانه برای هر بره، ضریب تبدیل غذایی تمایل به افزایش نشان داد. در عین حال ضریب تبدیل خوراک در بره‌هایی که روزانه 5 گرم پودر (87/5) و یا 5/7 میلی‌لیتر عصاره (39/6) رازیانه دریافت کرده بودند نسبت به تیمار شاهد تفاوت معنی‌داری نداشت.<br /> نتیجه‌گیری کلی: به‌طور کلی استفاده از مقادیر 5 و 10 گرم پودر گیاه رازیانه و نیز 5/7 میلی لیتر عصاره تهیه شده از آن سبب بالا رفتن سرعت رشد، وزن نهایی بره‌ها در پایان دوره پروار، وزن لاشه گرم و وزن لاشه سرد شد، اما میانگین راندمان لاشه و دیگر صفات لاشه در گروه‌های آزمایشی تفاوت معنی‌‌داری را نشان نداد.<br /> واژه‌های کلیدی: بره مهربان، پرواری، رازیانه، پودر، عصاره