تاثیر ارقام مختلف پوست انار بر قابلیت هضم ماده خشک، جمعیت پروتوزا و تولید گاز متان به روش آزمایشگاهی

Abstract

چکیده<br />سابقه و هدف: ایران علاوه بر مرکز پیدایش انار و رویشگاه طبیعی آن، مرکز تنوع ارقام و نیز بزرگترین تولید کننده انار در جهان می‌باشد. پوست انار تقریباَ 26- 30% وزن کل میوه را تشکیل می‌دهد، در سال‌های اخیر فعالیت‌های بیولوژیکی پلی‌فنلی-های پوست انار توجه بسیاری از پژوهشگران و مصرف کنندگان را به خود جلب کرده است. اثرات تانن بر میکروارگانیسم‌های تولیدکننده متان در شکمبه و پروتوزا به اثبات رسیده است، همچنین تاثیر آن بر کنیتیک تولید گاز و تخمیر شکمبه‌ای با توجه به نوع گیاه بسیار متفاوت گزارش شده است. لذا این تحقیق به منظور بررسی ترکیب شیمیایی، مواد پلی‌فنولی، پویایی تولید گاز، قابلیت هضم ظاهری و حقیقی ماده خشک، میزان تولید گاز، متان و تعداد پروتوزوا شکمبه‌ای سه رقم مختلف پوست انار (ترش جنگلی گرگان، ملس بهشهر و شیرین کلباد) به روش آزمایشگاهی انجام شد.<br />مواد و روش‌ها: پوست ارقام مورد نظر در زمان برداشت (فصل پاییز) از نقاط مختلف استان گلستان جمع‌آوری و خشک گردید. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و چهار تکرار اجرا شد. بعد از آزمون گاز ابتدایی برای ارزیابی الگوی تولید گاز طی 96 ساعت انکوباسیون، زمان نصف حداکثر گاز تولیدی (t½) محاسبه شد و سپس طی دو مرحله دیگر آزمون گاز برای زمان 24 ساعت و t½ برای هر سوبسترا اجرا شد. قابلیت هضم حقیقی ماده خشک با استفاده از باقیمانده مواد انکوباسیون شده اندازه‌گیری شد و ضریب تفکیک (PF)، توده میکروبی، تولید گاز متان، pH و تعداد پروتوزا نیز اندازه‌گیری و محاسبه شدند.<br />یافته‌ها: بیشترین مقدار پروتئین خام در رقم شیرین کلباد (01/4%) و بیشترین مقدار چربی خام (87/1%) و ADF (62/19%) در رقم ترش جنگلی گرگان مشاهده شد (05/0Pنتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج این پژوهش نشان دادند که پوست انار (ترش جنگلی گرگان، ملس بهشهر و شیرین کلباد) به عنوان یکی از ضایعات مهم کشاورزی در ایران به دلیل داشتن ترکیبات فنولی و تانن دارای فعالیت بازدارنده علیه تعدادی از میکروارگانیسم‌های دخیل در تولید متان و همچنین پروتوزاها می‌باشد. بنابراین، می‌توان مخلوطی از رقم‌ها را برای دستکاری تخمیر شکمبه و کاهش تولید گاز متان استفاده کرد.