عوامل مؤثر بر توسعه پایدار در بخش کشاورزی استان خراسان شمالی

Abstract

هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر پایداری بخش کشاورزی در خراسان شمالی بود. بدین منظور 90 پر‌سشنامه از کشاورزان این استان جمع‌آوری گردید.برای محاسبۀشاخص توسعۀپایدار، از متغیرهای استفاده از شخم کم‌عمق، استفاده از کودهای دامی، تغییرروش‌های آبیاری از شیاری به بارانی و قطره‌ای، شخم عمود بر شیب، استفاده از بقولات، تناوب زراعی، حفظ بقایای محصولات زراعی، میزان مصرف کودهای شیمیایی، کاربرد آفت‌کش‌ها، استفاده از کود سبز، استفاده از نظام آیش و مقدار مصرف آبوجین دستیعلف‌های هرز استفاده گردید. به علت سانسور شدن متغیر وابسته و همچنین امکان تأثیر مجاورت بر پایداری از مدل فضایی استفاده شد. نتایج نشان داد که متغیرهای سن و فاصله از مرکز خدمات دارای تأثیر منفی و معنی‌دار بر پایداری هستند و متغیرهای سطح تحصیلات، مالکیت، سطح زیر کشت، شرکت در کلاس‌های ترویجی و شاخص نگرش نسبت به کشاورزی پایدار تأثیر مثبت و معنی‌دار بر پایداری کشاورزی دارند. به‌علاوه نتایج تخمین رگرسیون فضایی نشان داد که مجاورت تأثیر مثبتی بر سطح توسعۀ پایدار دارد. به‌عبارت‌دیگرکشاورزانی که در مجاورت کشاورزانی با پایداری بالا قرار دارند، با تأثیر پذیری از آن‌ها به سطح بالاتری از پایداری می‌رسند؛ بنابراین کاربرد روش‌های اصولی آبیاری، استفاده از شخم سطحی و کاربرد آفت‌کش‌های حیوانی به‌عنوان پیشنهاد مطرح می‌گردد.