تحلیل جامعه‌شناختی پتانسیل رفتارهای نابهنجار با تأکید بر نظریه فشار عمومی اگنیو

Abstract

زمینه و هدف: همه­ جوامع در معرض رفتارهای نابهنجار قرار دارند اما شناسایی پتانسیل نابهنجاری ظرفیّت پنهان جامعه در عدم تبعیّت از هنجارها، می­تواند چشم­انداز روشنی از زمینه­ها و ظرفیت­های جامعه برای بروز آسیب­ها، بی­نظمی­ها و آشفتگی­ها به تصویر بکشد. لذا هدف از این پژوهش بررسی تأثیر فشار عمومی بر پتانسیل رفتارهای نابهنجار براساس تئوری پنج سنخی اگنیو می­باشد. روش­شناسی: روش انجام این پژوهش پیمایشی و جامعه­ی آماری، کلیه­ شهروندان نواحی شهری و روستایی 65 – 18 سال استان کهگیلویه و بویراحمد ‌‌می‌باشند که 450 نفر به عنوان نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی چند مرحله­ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق، ترکیبی از پرسشنامه پژوهشگر ساخته و استاندارد هست که اعتبار آن با استفاده از اعتبار محتوا، صوری و اعتبار سازه­ای به روش تحلیل عاملی، بررسی گردید و پایایی آن به روش کودر ریچاردسون مورد سنجش قرار گرفت. برای آزمون فرضیه­ها از روش مدل­سازی معادلات ساختاری و نرم­افزار لیزرل استفاده گردید. یافته­ها: مدل­سازی معادلات ساختاری پژوهش بیان‌کننده­ی این است که فشار عمومی بر پتانسیل رفتار نابهنجار تأثیر مثبت دارد و قادر است 41 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کند. همچنین، ضریب تأثیر فشار عمومی بر روی پتانسیل رفتارهای نابهنجار (64/0) است که با توجه به مقدار تی (9/6) این ضریب، معنادار است و نشان می­دهد به ازای هر واحد تغییر در فشار عمومی، 64/0 پتانسیل رفتار نابهنجار در جهت مثبت تغییر بوجود می­آید. همچنین، با ورود متغیرهای جمعیّتی به عنوان متغیرهای کنترل، تفاوت معنادار زنان و مردان، مجردان و متأهلان، شهری­ها و روستایی­ها در میزان پتانسیل رفتار نابهنجار مشاهده گردید. نتیجه­گیری: نتیجه­ی تحقیق حاضر موافق با نظریه­ی اگنیو می­باشد و نشان می­دهد که با افزایش فشار عمومی، احتمال وقوع رفتارهای نابهنجار در جامعه به طور قابل توجهی افزایش می­یابد، به طوری که هر وقت محرک­های ارزشمند مثبت حذف می­شوند و یا محرک­های منفی افزایش می­یابند، فشار ایجاد می‌شود و این فشار منجر به پاسخ­های انحرافی می­گردد.