بررسی تأثیر هنجارهای اخلاقی و تربیتی بر خشونت جوانان

Abstract

چکیده این پژوهش، در ارتباط با برقراری نظم و انضباط اجتماعی، و تأکید بر رفتارهای خشونت‌آمیز جوانان است. رویکرد اصلی این تحقیق، دیدگاه نظم اجتماعی است و به این منظور نقشِ برخی از مهم‌ترین متغیرهای نرم‌افزاری اجتماعی، یعنی هنجارهای اخلاقیِ انصاف و صداقت بر خشونت جوانان بررسی شده است. از همین رو، مهم‌ترین ابعاد خشونت جوانان، تحت عناوینِ خشونت خیابانی شامل دعوای خیابانی، حمل و استفاده از سلاح سرد، همچنین خشونت مدرسه‌ای شاملِ دعوای لفظی و درگیریِ فیزیکی با معلم مورد تحلیل قرار گرفته است. بنا به ماهیت موضوع، این پژوهش از روش موردپژوهی چندگانة‌ مبسوط بهره‌جسته، و در یکی از مناطق غربیِ استان تهران، در زمستان 1390 انجام شده است. با توجه به شیوعِ رفتارهای خشونت آمیز میان پسرانِ جوان، نمونه‌های منتخب از سه دبیرستانِ پسرانه اخذ شده‌اند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تغییرات خشونت، در میان نمونه‌ها، هم از نظر نوعِ دبیرستان و هم به لحاظ رشتة تحصیلی معنا‌دار است. همچنین، نقش اساسیِ هنجارهای اخلاقی و تربیتی در کاهش وقوع خشونتِ جوانان را می‌توان در تواناییِ تغییراتِ خشونت جوانان، توسط معادلات رگرسیون (0.56=خشونت خیابانی2R و 0.65=خشونت مدرسه‌ای2R) مشاهده کرد. نتایج نشان می‌دهند که در مقایسه با خانواده، نقش مدرسه به عنوان مهم‌ترین مرکز تربیتی، در تقویت هنجارهای اخلاقی، همچنین بروز و پیشگیری وقوع خشونتِ جوانان بسیار مهم‌تر است. در این پژوهش مشاهده می‌کنیم که فعالیت‌های تربیتیِ مناسب مدرسه، نه تنها بر روی فضای اخلاقی و پیشگیری از رفتارهای خشونت‌آمیز در مدرسه مؤثرند، بلکه در این زمینه، تأثیرِ افزون تری بر روی فضای بیرون از آن یعنی جامعه می‌گذارند.