تأثیر کم آبی و میکوریزا بر عملکرد دانه، خصوصیات زایشی و فیزیولوژیکی ارقام ذرت

Abstract

کاربرد میکوریز و انتخاب رقم مناسب می‌تواند ازجمله مدیریت‌های ساده در برابر عوامل تنش‌زا مانند کم‌آبی باشد. این مطالعه باهدف بررسی تأثیر سطوح آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک)، تیمار میکوریز (کاربرد و عدم کاربرد میکوریز) و رقم (704 و 640) بر رشد و عملکرد ذرت انجام شد. آزمایش در سه تکرار و به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1394 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان اجرا شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، واکنش ارقام به کم‌آبی متفاوت بود. در تیمار آبیاری پس از 70 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر در رقم 704 بیشترین عملکرد دانه به دست آمد. در رقم 704 هر دو تیمار آبیاری پس از 110 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر و آبیاری پس از 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر به ترتیب باعث کاهش 19 و 50.6 درصدی عملکرد دانه در واحد سطح شد، ولی در رقم 640 که در شرایط آبیاری کامل نیز از عملکرد کمتری نسبت به 704 برخوردار بود، کم‌آبی تأثیری بر عملکرد دانه در واحد سطح نداشت. تیمار میکوریز نیز افزایش 25.2 درصدی را در عملکرد دانه ذرت باعث شد. کم‌آبی بر کلروفیل a تأثیری نداشت، ولی محتوای کلروفیل b را کاهش داد، درحالی‌که میکوریز باعث افزایش کلروفیل a شد. کم‌آبی و میکوریز بر محتوای کاتالاز و پراکسیداز نیز افزود. در کل به دلیل عدم وجود اختلاف معنی‌دار بین ارقام در شرایط کم‌آبی شدید و بالا بودن عملکرد رقم 704، کاشت رقم 704 و اعمال تیمار میکوریز جهت کشت در منطقه پیشنهاد می‌شود.