تأثیر میزان بذر بر عملکرد دانه و برخی ویژگی‌های زراعی کلزا در کشت بهاره تحت شرایط دیم

Abstract

کلزا یکی از مهم‌ترین گیاهان روغنی است که نقش عمده‌ای در تأمین روغن خوراکی دارد. به‌منظور تعیین بهترین رقم و میزان بذر در کلزا و خردل برای شرایط دیم سردسیر، این آزمایش با دو فاکتور به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار به مدت دو سال 85-1383 شامل دو رقم و میزان بذر در پنج سطح 2، 3/5، 5، 6/5 و 8 کیلوگرم در هکتار برابر با تراکم 50، 87، 125، 162 و 200 بوته در مترمربع در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان اجرا شد. ویژگی‌های درصد سبز شدن و استقرار بوته‌ها، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد روز تا رسیدگی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه ثبت گردید. اثر رقم بر کلیه ویژگی‌ها در سطح 1% معنی‌دار بود. اثر تراکم بوته بر ویژگی‌های تعداد روز تا رسیدگی، تعداد روز تا گلدهی و درصد سبز شدن و استقرار بوته در سطح 1% معنی‌دار بود. رقم Bard-1 با عملکرد دانه 814 کیلوگرم در هکتار از هیبریدHyola-401 با 736 کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه بیشتری تولید کرد. بیشترین عملکرد دانه که برابر با821 کیلوگرم در هکتار بود، از میزان 6/5 کیلوگرم بذر در هکتار به دست آمد. بر طبق نتایج این آزمایش، مصرف 6/5 کیلوگرم بذر در هکتار جهت کاشت بهاره هیبریدHyola-401 و خردل روغنی Bard-1 در شرایط دیم سردسیری مناسب به نظر می‌رسد. همچنین استفاده از ارقام دو صفر و زودرس خردل روغنی بر استفاده از ارقام کلزا در شرایط دیم مناطق سردسیر کشور ارجحیت دارد.