بیان مادرانه در اشعار پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد

Abstract

بیان احساسات و عواطف همواره جایگاهی ویژه در شعر زن داشته است. از جملۀ اصلی ترین این عواطف می توان از عاطفۀ مادرانه نام برد. در دورۀ معاصر و همزمان با گسترش حضور زنان در اغلب عرصه های هنری در اقالیم عالم، پروین اعتصامی1 و فروغ فرخزاد2 شعرای بزرگ ایرانی نیز به بیان این عواطف در شعر خویش پرداختند. این مقاله که به روش قرائت نزدیک تهیه گردیده است کنکاشی مقابله ای در مقولۀ بیان مادرانه و اهداف آن در سروده های این دو شاعر بوده، و در این راستا عوامل موثر در شکل گیری دیدگاه های آنان از قبیل عوامل اجتماعی و ادبی نیز مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. بررسی این عوامل و اشعار این دو شاعر گویای آن است که اعتصامی با وجود صلابت شعری بی نظیر دیدگاهی عمدتاً انسان دوستانه دارد. او سعی در اصلاح آنچه نمی پسندد از طریق پند و اندرز داشته و اهمیت مادر را در همین چهارچوب برجسته می سازد. از سوی دیگر، شعر فرخزاد بیشتر زبان مادرانه ای را برجسته می سازد که تمایل به گفتگو با مخاطب خویش که عمدتاً زن می باشد دارد تااو را به ایستادگی در برابر مردان ترغیب نماید.