تأثیر درمان رابطۀ والد- فرزند بر تنیدگی و توانمندی والدین دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی

Abstract

بهره‌برداری والدین از مجازات‌ خشن و نبود رابطۀ گرم و عاطفی مناسب میان والدین و کودک پیش‌بینی کنندۀ بسیاری از مشکلات کودکان و والدین و کاهش توانمندی آن‌ها است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر درمان رابطۀ والد- فرزند بر تنیدگی و توانمندسازی خانواده‌های دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه / فزون کنشی است. این پژوهش جزء طرح‌های آزمایشی تک آزمودنی با خطوط پایه چندگانه است. از میان همۀ خانواده‌های دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر سنندج چهار نفر از والدین به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی‌ها در طی 12 مرتبه شامل چهار خط پایه، پنج خط درمانی و سه خط پیگیری، موردبررسی قرار گرفتند و به دو مقیاس تنیدگی ادراک‌شده (کوهن، کاماراک و مرملستین، 1983) و توانمندسازی خانواده (کورن، دیچلو و فریسن،1392) پاسخ دادند. تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل دیداری، شاخص روند و شاخص ثبات، درصد داده‌های غیر همپوش و درصد داده‌های همپوش انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد درمان رابطۀ والد- فرزند به‌طور معنی‌دار (0.100= PND) تنیدگی والدین را کاهش و توانمندی خانواده‌های دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه / فزون کنش را افزایش می‌دهد. با به‌کارگیری درمان رابطۀ والد- فرزند در خانواده‌های دارای فرزند دچار اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی محور می‌توان توانمندی اعضای خانواده را افزایش و تنیدگی والدین را کاهش داد؛ تحصیلات و شغل والدین خللی در تأثیر این مداخله وارد نمی‌کند.