ارائه الگوی ازدواج پایدار رضایتمند: یک پژوهش گراند تئوری

Abstract

ازدواج پایدار و رضایت‌بخش، برآمدهای مثبت بسیاری مانند سلامت روانی، سلامت بدنی و رشد را برای اعضای خانواده فراهم می‌آورد. این پژوهش با هدف ارائه الگویی از عوامل مؤثر در ازدواج‌های پایدار رضایتمند انجام گرفت. پژوهش با شیوه کیفی و با به کارگیری روش نظریه زمینه‌ای انجام شد. با به کار بردن روش نمونه‌گیری هدفمند آزمودنی‌ها گزینش شدند و تا رسیدن به اشباع نظری درنهایت 20 نفر (10 زوج) دارای ازدواج پایدار رضایتمند (با طول مدت ازدواج 20 سال و بالاتر) مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. برآمدها نشانگر این است که گذری به‌سوی بالندگی ازدواج، مقوله مرکزی الگوی ازدواج پایداری رضایتمند است. برآمدها بیان‌کننده این است که مقوله شکل‌گیری درست ازدواج جزء شرایط علی برای ازدواج پایدار رضایتمند است که دربردارندۀ مفاهیمی همچون داشتن آمادگی کمابیش پیش ازدواج، نا وابستگی کمابیش پیش ازدواج، داشتن کشش و علاقه نخستین و آشنایی پیش ازدواج است. عوامل درون شخصی (نگرش‌های کارآمد ویژگی‌های شخصیتی پسندیده) و میان فردی (منظومه زناشویی پدرومادری و چند نسلی کارآمد) و فرا فردی (مالی و کاری) ازجمله عوامل میانجی کارآمد در ازدواج پایدار می‌باشند. همچنین برخی راهبردهایی که به دست همسران پایدار رضایتمند (مانند گذشت، حل مسئله، پوزش خواستن و شوخ‌طبعی) و خانواده‌های مبدأ آن‌ها (اتخاذ رفتارهای تعدیل‌کنندۀ مشکل) در هنگام سختی‌ها و شرایط نبود عوامل منتهی به ازدواج پایدار مورداستفاده قرار می‌گرفت نیز شناسایی شد. پیامد فرجامین عبارت بود از رضایتمندی (از خود، همسر، فرزندان) و پایداری ازدواج که در این پژوهش 20 سال در نظر گرفته شد. می‌توان نتیجه گرفت که رسیدن به ازدواج بالنده پیش آمدی ناگهانی نیست چه‌بسا فرایندی است که با گذر از فراز و نشیب‌های زندگی، همسران می‌توانند به آن برسند و مانند هر سفری زیبایی‌ها و سختی‌های ویژه خود را دارد و ازدواج‌هایی به بالندگی می‌رسند که مجهز به مؤلفه‌ها و راهبردهای درخور این سفر باشند.