سنجش متغییرهای مالی ارزیابی عملکرد شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از الگوریتم TOPSIS و تکنیک DEA

Abstract

ارزیابی عملکرد بعنوان موضوعی پر اهمیت همواره با تئوری نمایندگی معنا و مفهوم پیدا نموده است . بطوریکه بر اساس این تئوری مدیران پاداش خود را مطابق با عملکرد شان دریافت می دارند . در نتیجه سهامداران می توانند مطمئن باشند چنانچه مدیران محرکهای لازم به آنها داده شود وکنترل شوند تصمیمات مطلوب درجهت حداکثر کردن ثروت اتخاذ خواهند کرد. لذا با توجه به اهمیت مسئله روش‌های مختلفی جهت ارزیابی عملکرد مانند تجزیه و تحلیل پوششی داده‌ها (DEA)، فرایند سلسله مراتبی (AHP)، تجزیه و تحلیل روابط خاکستری(GRA )، ارزیابی متوازن (BSC) و تجزیه و تحلیل صورتهای مالی (FSA) به منظور تعیین پاداش مدیران مورد استفاده قرار می گیرند. در این پژوهش با هدف معرفی و کاربرد برخی از مدلهای ارزیابی عملکرد به فاصله سالهای 1381 الی 1386 شرکتهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران گروه صنایع فلزی، بیست و چهار شرکت مورد مطالعه قرار گرفت سپس با استفاده از تکنیکTOPSIS با استفاده از متغییرهای مالی شامل ROE[i] , [ii]ROI, [iii]ROS, [iv]EPS, [v]P/E OCFC [vi] ,، ارزیابی انجام گرفته و با تکنیک DEA کارایی این شرکت‌ها را نیز بر مبنای متغیرهای دیگری که از مبنای نظری بیشینه تری برخوردار بوده اند مانند هزینه های عملیاتی و حقوق صاحبان سهام (سرمایه در هر دوره) و سود خالص، جریانات وجه نقد عملیاتی ارزیابی نموده ایم. برای بررسی سنجش متغییرهای مالی در دو دسته مذکور از آزمون رگرسیون استفاده شده است که نتایج نشان می دهد طی سالهای 1383 ، 1384 و 1385 دو معیار ارزیابی عملکرد مبتنی بر این تکنیکها ارتباط معنی داری دارند لیکن برای سالهای 1381 ،1382 و 1385 و 1386 ارتباط معنی داری را نشان نمی دهند . لذا بر اساس نتایج به دست آمده استفاده از متغییرهای مالی عملکرد در دو دسته مذکور برای سه سال ارتباط معنی داری داشته و به منظور ارزیابی عملکرد بنگاههای اقتصادی تمامی متغییرها در دو دسته نتایج مناسب و مفیدی را برای سرمایه گذاران بطور توام به همراه خواهد داشت لیکن برای سایر سالها دو دسته متغییر مالی نمی توانند از تمامی جوانب و ابعاد عملکرد مالی را بطور مطلوبی نشان دهند زیرا ارتباط معنی داری با یکدیگر نداشته و مناسبتی برای سنجش عملکرد مابین آنها وجود ندارد.