روش شیخ محمد عبده در تفسیر مسائل اجتماعی و فقهی قرآن

Abstract

شیخ محمد عبده از علمای بنام اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم قمری است. ایشان پس از فراگیری علوم اسلامی به نوگرایی و اصلاح در عالم اسلامی روی آورد که مورد مخالفت قرار گرفت و تبعید شد. وی همچنین در تفسیر <em>قرآن</em> روش جدیدی را برگزید که بر پایه نوگرایی و تجدید بود. از این رو جمعی از علما از جمله محمد رشیدرضا و مصطفی مراغی از آن روش پیروی کردند. شیخ محمد عبده در تفسیر <em>قرآن</em> به مسائل اجتماعی و فقهی توجه بسیاری داشت. ویژگی علامه عبده در رابطه با چگونگی حل معضلات و مشکلات اجتماعی با رویکرد قرآنی، این بود که از کنار هیچ آیه‌‌ای از آیات <em>قرآن</em> نمی‌‌گذشت، مگر اینکه اگر نکته‌‌ای را در رابطه با معالجه امراض مختلف اجتماعی در آن می‌‌یافت، استخراج می‌‌کرد. همچنین ایشان در زمینه مسائل مستحدثه فقهی به خصوص معاملات و مناکحات، بر این باور بود که باید باب اجتهاد را گشود، تا بتوان به آنها پاسخ درست و متناسب با مقاصد شریعت داد.