مناقب‌نگاری ائمه(ع) نزد فریقین (با تکیه بر کتب مناقب قرون دهم و یازدهم هجری)

Abstract

در این نوشتار به بررسی آثار نوشته شده در زمینه حیات اهل‌‌بیت و ذکر مناقب آنها در دو جریان فکری و مذهبی غالب جهان اسلام، یعنی شیعه و سنی، پرداخته شده است. محور اصلی مورد مطالعه ما دوره صفویه می‌‌باشد که از این شیوه تاریخ‌‌نگاری برای کسب مشروعیت در میان مردم بهره برد. ریشه‌‌های این جریان مناقب‌‌نگاری را می‌‌توان در قرن نهم در شهر هرات پی گرفت، شهری که خاستگاه تاریخ‌‌نگاری عصر صفوی محسوب می‌‌شود. تاریخ‌‌نگاری ائمه را در واقع، به عنوان حلقه اتصالی در میان دو تفکر سنی و شیعی قبل و بعد از صفویه با محوریت سنیهای دوازده امامی می‌‌توان در نظر گرفت که موجب جلب توجه مناقب‌‌نگاران عصر صفوی به ترجمه آثاری همچون <em>کشف الغمه</em> شد؛ اثری که به وفور از منابع اهل‌‌سنت بهره برده است. همین جریان حمایتی دولتی، سرانجام زمینه را برای خلق بزرگ‌‌ترین اثر روایی شیعی، یعنی <em>بحار الانوار</em> فراهم نمود.