احیای معیشت پایدار روستاهای سنتی ازطریق توسعۀ گردشگری (مورد شناسی: دهستان ناهوک، شهرستان سراوان)

Abstract

<strong>در دهه‌های گذشته بهبود معیشت پایدار روستایی مورد توجه بسیاری از محققان و برنامه‌‌ریزان قرار گرفته‌است. در این زمینه یکی از رهیافت‌های اصلی برای بهبود معیشت پایدار روستایی توجه به توسعۀ گردشگری است. با توجه به اهمیت این موضوع در این پژوهش، به بررسی احیای معیشت پایدار روستاهای مرزی ازطریق توسعۀ گردشگری پرداخته‌شد. تحقیق حاضر ازنظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیبی (کیفی و کمّی) است. ابزار گردآوری داده‌‌‌ها پرسش‌‌نامه و مصاحبه است. جامعۀ آماری شامل خانوارهای روستایی دهستان ناهوک در شهرستان سراوان است (1618 <em>N=</em>). با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه‌‌گیری سهمیه‌‌ای، 310 خانوار به‌عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌‌ها و اطلاعات، از آزمون تحلیل واریانس، رگرسیون چند‌متغیّره و مدل تحلیل مسیر بهره گرفته‌شد. نتایج نشان داد، رابطۀ خطی و معنی‌‌داری بین توسعۀ گردشگری و احیای معیشت پایدار وجود دارد؛ به‌ترتیب بیشترین تأثیر گردشگری مربوط به عامل نهادی با ضریب (363/0) و کمترین تأثیر مربوط به عوامل کالبدی محیطی با ضریب (182/0) است. همچنین نتایج نشان داد که علی‌رغم تلاش‌های مسئولان محلی و مشارکت‌های مردمی در زمینۀ ایجاد زیرساخت‌های امنیتی و افزایش کیفیت ارائۀ خدمات مطلوب برای توسعۀ گردشگری در این منطقه، به‌علت عدم‌تأمین زیرساخت‌های اولیه، عدم‌دسترسی به شبکه‌‌های ارتباطی مناسب به جاذبه‌های گردشگری موجود در روستاها و از همه مهم‌‌تر، مشکلات امنیتی که نتیجۀ موقعیت مرزی روستاهای منطقه است، به‌عنوان مهم‌ترین موانع توسعۀ گردشگری در روستاهای این شهرستان شناسایی شدند.</strong>