پیش‌‌بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر چند زمانه و مدل زنجیره‌‌ایMARKOV (مورد شناسی: شهر ایلام)

Abstract

<strong>در سال‌های اخیر، اراضی بسیاری از شهرهای ایران به‌خصوص اراضی حاشیه‌‌ای شهرها، تحت‌تأثیر روند شهرنشینی و نیاز شهروندان به مسکن جدید، تغییر کاربری داده و به اراضی ساخته‌شده تبدیل شده‌است. با توجه به اینکه شهر ایلام نیز مانند سایر شهرها در سال‌‌های اخیر با افزایش جمعیت مواجه بوده‌است، شاهد تغییر و تحولات قابل‌توجهی در کاربری اراضی شهری این شهر هستیم. در این تحقیق با استفاده از تصاویر چندزمانۀ لندست مربوط به سال‌‌های 1355، 1380 و 1386، همچنین با استفاده از تکنیک پردازش تصاویر ماهواره‌‌ای، به بررسی تغییرات کاربری اراضی در مقطع زمانی 1355 تا 1386 و مقایسۀ بعد از طبقه‌‌بندی پرداخته شده و برای پیش‌‌بینی تغییرات کاربری اراضی و به‌خصوص گسترش فضایی شهر ایلام در سال‌‌های‌‌ 1409 (2020 م) و 1419 (2030 م)، از مدل زنجیره‌‌ای مارکوف استفاده شده‌‌‌است. براساس نتایج این تحقیق، تغییرات کاربری‌‌‌ها و سطح کاربری‌‌های منطقه محاسبه و مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته‌‌اند. نتایج طی مقطع زمانی 1355 تا 1386، افزایش 73/1905 هکتاری اراضی مسکونی و تخریب 16/2066 هکتاری کاربری جنگل را نشان می‌‌دهد و مشخص شد که گسترش شهر ایلام تا چه ابعاد و مقیاسی، به‌ترتیب «شدت عمل کاربری‌‌های اراضی مسکونی و کشاورزی» با روند افزایشی و «کاربری‌‌های جنگل، اراضی بایر و باغ» با روند کاهشی، پیرامون خود را تحت گسترش فضایی- کالبدی خود قرار داده‌است و با این روند، اراضی مسکونی در سال 1355 با 67/268 هکتار و طبق پیش‌بینی‌‌های انجام‌شده در سال 1419 به 77/2600 هکتار خواهد رسید. همچنین روند توسعۀ شهر نشان‌دهندۀ تمایل گسترش کالبدی- فضایی شهر ایلام در تمامی ابعاد است.</strong>