تعیین مناطق مستعد توسعۀ اکوتوریسم با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) مورد شناسی: شهرستان خرم‌آباد

Abstract

<span style="font-size: small;">اکوتوریسم عبارت است از سفر هدف‌دار به طبیعت برای شناخت تاریخ طبیعی و فرهنگی محیط با پرهیز از ایجاد تغییر در اکوسیستم‌ها و تخریب محیط‌زیست و ایجاد فعالیت‌های اقتصادی که منجر به بهره‌برداری صحیح از منابع محیط‌زیستی و اشتغال‌زایی برای اهالی بومی شود. ارزیابی توان شهرستان خرم‌آباد برای توسعۀ اکوتوریسم گامی اساسی برای دستیابی به توسعۀ پایدار در این منطقه به شمار می‌رود. به منظور ارزیابی توان اکوتوریستی منطقه با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ابتدا با توجه به وضعیت منطقه مورد مطالعه، نظرات کارشناسان پنج خوشۀ اقلیمی، مورفولوژیکی، ژئوپدومتری، زیست‌محیطی و اقتصادی-اجتماعی در نظر گرفته شد که هر کدام داری زیرمعیارهایی بودند و روابط بین این خوشه‌ها و زیرمعیارها تعیین شدند. سپس پرسشنامه‌هایی بین کارشناسان برای مقایسه و ارزیابی گزینه‌های مؤثر در ارزیابی توان اکوتوریسم توزیع گردید. در مرحلۀ بعد با محاسبۀ سوپرماتریس حد در هر پرسشنامه وزن نهایی گزینه‌ها در آن پرسشنامه تعیین شد و با گرفتن میانگین هندسی از وزن‌های حاصل از هر پرسشنامه، وزن نهایی گزینه‌های مؤثر در فرآیند ارزیابی مشخص شد. در ادامه، گزینه‌ها به لایه‌های اطلاعاتی تبدیل شدند و در نهایت با استفاده از تکنیک ترکیب وزنی خطی (WLC) در محیط GIS نقشۀ توان اکوتوریستی منطقه تهیه شد. نتایج حاصل از فرآیند تحلیل شبکه‌ای نشان داد که به ترتیب 65/7 و93/32 درصد از منطقۀ مورد مطالعه دارای توان عالی و خوب برای توسعۀ اکوتوریسم هستند و 85/6 درصد از سطح منطقه فاقد توان برای اکوتوریسم است.</span>