بررسی پراکنش، استانداردها و محاسبه‌ی سرانه‌ی فضای سبز شهری براساس مدل بهرام سلطانی، مورد شناسی: منطقه یک شهر قم

Abstract

فضای سبز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر حیات و پایداری شهر در صورت توجه به استانداردهای زیست محیطی و پراکنش مناسب آن در ارتباط با فاکتورهای مختلفی چون جمعیت، تراکم و مساحت، نتیجه بسیار مثبتی بر بهبود کیفیت زندگی و نشاط مردم خواهد داشت. ولی در شرایط حاضر، بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ ایران با معضل کمبود فضای سبز و نیز توزیع نامناسب و عدم پراکنش صحیح آن مواجه می‌باشند که این وضعیت نارضایتی و نزول تدریجی کیفیت زندگی و سلامت افراد را به دنبال خواهد داشت. شهر قم نیز به‌عنوان یکی از شهرهای بزرگ ایران، با توجه به رشد فزاینده‌ی جمعیتی و فیزیکی، نیازمند فضای سبز شهری مطلوب است. از این‌رو تحلیل و بررسی کاربری فضای سبز و سرانه‌ی آن در یکی از مناطق پرجمعیت این شهر (منطقه یک) و ارائه‌ی پیشنهادهای مناسب در راستای ایجاد تعادل در ساختار کالبدی– اجتماعی منطقه مورد مطالعه، به‌عنوان موضوع پژوهش حاضر، می‌تواند اهمیت زیادی داشته‌باشد. در این مسیر، تحقیق حاضر که از نوع کاربردی و بر اساس شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی نگاشته شده‌است، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات اسنادی (کتابخانه‌ای) و میدانی کرده و در عین حال تعداد380پرسشنامه‌ی کوتاه و مختصر نیز در میان ساکنین منطقه بر اساس مدل کوکران، در ارتباط با سنجش میزان رضایت شهروندان منطقه از عملکرد و وضعیت موجود فضای سبز توزیع نموده‌است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت موجود فضای سبز، پراکنش و توزیع آن در منطقه هیچ سنخیتی با استانداردهای معمول بویژه جمعیت ندارد و ساکنین این منطقه با مشکلات زیادی در این زمینه مواجه می‌باشند. بطوری‌که محاسبات صورت گرفته، نشان می‌دهد که مقدار کمبود فضای سبز منطقه، 8337293 متر مربع می‌باشد. این عدد گویای وضعیت نامطلوب فضای سبز و پراکنش نامناسب آن بویژه در قسمت‌های شمال شرقی این منطقه که طبق تصاویر روی نقشه، تقریباً خالی از فضای سبز است، می‌باشد. در نهایت با شناخت وضعیت فضای سبز منطقه، سرانه‌ی فضای سبز مناسبی، بر اساس مدل بهرام سلطانی پیشنهاد گردیده‌است.