ارزیابی روش های تحلیل سلسله مراتبی و ترکیب خطی وزنی در مکان یابی محل دفن مواد زاید شهری، مورد شناسی: شهرستان مرند

Abstract

مکان­یابی و یافتن محل مناسب برای دفن زباله، یکی از مهم­ترین بخش­های سیستم مدیریت مواد زاید شهری است. شهر مرند با جمعیتی معادل 203 هزار نفر، یکی از بزرگ­ترین شهرهای استان آذربایجان شرقی است که در نتیجۀ افزایش جمعیت، مصرف­گرایی و افزایش مصرف مواد بسته بندی شده در چند دهۀ اخیر باعث افزایش حجم زبالۀ تولید شده در این شهر شده است. با وجود این مشکل، هنوز شیوۀ مناسبی برای دفع مواد زاید شهر مرند وجود ندارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، اعمال انواع عملیات تحلیل­های مکانی، با بهره­گیری از سامانۀ اطلاعات جغرافیایی به منظور مکان­یابی مناسب برای دفن پسماندهای شهری است. به همین منظور، عوامل مؤثر در مکان­یابی محل دفن مواد زاید شهر مرند استخراج شد و با رقومی کردن و وزن­دهی ١2 لایه بر اساس استانداردهای موجود که عبارتند از شیب، فرسایش، گسل، آب­های سطحی، آب­های زیرزمینی، چاه­ها، منطقۀ حفاظت شده، پوشش گیاهی، خطوط ارتباطی، خطوط نیرو، فاصله از شهر مرند و مراکز جمعیتی با وارد کردن لایه­های مذکور به محیط نرم افزارهای ArcGIS و Idrisi، مدل های تصمیم­گیری چند معیارۀ تحلیل سلسله مراتبی و ترکیب خطی وزنی بر لایه­های موجود اعمال گردید. بررسی نتایج اولیه مبین این واقعیت است که مدل منتج از روشAHP ، ضمن انتخاب مکان دفن زباله­ها در منطقه قابل قبول، مناطق دیگری را نیز پیشنهاد می­کند. اما با اجرای مدل WLCمحدوده­هایی با اندک اختلافی در شمال­غرب شهر مرند استخراج می­شود که بر پایۀ شواهد میدانی و مقایسۀ نتایج حاصل با واقعیت­های موجود مطابقت می­کند. در نهایت با همپوشانی و اشتراک این مدل­ها در محیط ArcGIS مکان نهایی دفن زبالۀ شهر مرند با مساحت 299 هکتار و پذیرش ١٣٠ تن زباله در هر روز به مدت ٢٠ سال به عنوان مکان پیشنهادی و نهایی دفن زبالۀ شهر مرند انتخاب شد