پهنه‌بندی خطر زمین لرزه با روش تحلیل چندمعیاره¬ی فضایی

Abstract

حرکت گسل­ها باعث رها شدن انرژی ذخیره شده، بروز زلزله، تلفات جانی و خسارت­های مالی فراوان به ویژه در مناطق شهری می­شود. در این راستا مدل فضایی چند معیاری، که دارای ساختاری تحلیلی بر مبنای مکان می‌باشد، می‌تواند به طور نامحدود متغیّرهای رخداد زمین‌لرزه را با ارایه­ی وزن‌های درون­گروهی و بین­گروهی بررسی نماید. این مدل بر اساس ارزیابی چند متغیّره که در علوم ریاضی و آمار برای تحلیل بین متغیّرهای مختلف به کار می‌رود، فراهم شده است. از آنجایی‌که در برآورد توان لرزه‌خیزی یک محیط عناصر و عوامل متفاوت فراوانی تأثیرگذار هستند در نتیجه اثر هر کدام از پارامترها، بر روی توان لرزه‌خیزی محیط متفاوت است. ارزیابی چند متغیّره فضایی، توان همدیده­بانی همه­ی عناصر و عوامل مؤثر در برآورد توان لرزه‌خیزی را به صورت یکجا دارا است و نتایج مطلوب و منطقی را به صورت مکانی و نقشه ارایه می­دهد. در این پژوهش با استفاده از این مدل و استفاده از اطلاعات زمین مرجع موجود و همچنین استفاده از تئوری‌های حاکم در خصوص پتانسیل رخداد زمین­لرزه در محیط، رخداد زمین‌لرزه در استان کردستان به تفکیک شهرستان پهنه‌بندی شده است. در مجموع از تمام مساحت استان 23/26 درصد در پهنه با خطر بالا، 65 درصد در پهنه با خطر پایین قرار می­گیرد. نتایج نشان می­دهد که نوار غربی در پهنه با خطر بالا، نوار مرکزی در پهنه با خطر متوسط و نوار شرقی در پهنه با خطر کم واقع شده است. پارامترهای مورد استفاده در این پهنه‌بندی شامل تعداد گسل، فاصله از خطوط گسل، جهت گسل، کانون‌های رخداد زمین‌لرزه، بررسی تمام ویژگی‌های برداشت شده از یک نقطه­ی کانونی لرزه‌ای مانند بزرگای زمین‌لرزه، عمق رخداد زمین‌لرزه، تراکم زمین‌لرزه در یک محیط و وضعیت ساختار لیتولوژیکی می­باشد.