مدلسازی دیرینه هیدرولوژی براساس مقایسه¬ی اسناد δO^18 carbonate وδC^13 carbonate دریاچه پریشان (استان فارس) داریوش نورالهی ، دکتر حسن لشکری ، ماریا امیرزاده
نوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
چکیده
جهت مطالعهی دیرینهی هیدرولوژی دریاچه پریشان از رسوبات کف دریاچه مغزههایی به طول تقریبی m2 برداشت شد. بر روی پوسته‌ی میکروفسیلهای جدا شده از نمونههای این مغزهها آنالیز ایزوتوپ کربن و اکسیژن صورت گرفت. در اینجا از نتایج این آنالیزها جهت مدلسازی و بازسازی شرایط هیدرولوژیکی دریاچه پریشان در طیّ 1800 سال اخیر استفاده میشود. بر اساس تغییرات مشاهده شده در مقادیر و در طیّ این دوره سه زون ایزوتوپی مشخص گردید. در زون اول پایین بودن به علت بیشتر بودن تغذیه آبهای زیرزمینی و پایین بودن در نتیجه شرایط اقلیمی مرطوبتر تفسیر شده است همچنین همبستگی پایین و (14/0R2=) حاکی از شرایط هیدرولوژیکی فعالتر دریاچه بوده است. به این صورت بالانس هیدرولوژیکی مثبتتر و به دنبال آن سطح دریاچه نسبت به امروز بالاتر بوده و معادلهی هیدرولوژیکی دریاچه در این دوره به شکل E=P+G ارائه شده است. در زون دوم افزایش مقادیر در نتیجهی کاهش تخلیه آبهای زیرزمینی تفسیر شده است همچنین شواهد موجود در نشان میدهد که این دوره نسبت به دورهی قبل تا حدودی شرایط خشکتری را تجربه کرده است. افزایش همبستگی بین و (2/0(R2= در این زون بسته بودن بشتر شرایط هیدرولوژیکی دریاچه است. به این صورت به نظر میرسد که دریاچه در این دوره سطح پایینتری را تجربه کرده باشد و بالانس هیدرولوژیکی نسبت به دورهی قبل منفیتر بوده است با این حال در این دوره نیز معادلهی هیدرولوژیکی دریاچه از رابطه E=P+G تبعیت کرده است. بیشترین تغییرات مشاهده شده در مقادیر ایزوتوپی متعلق به این زون سوم است. افزایش ناگهانی و شدید مقادیر به بالای صفر به علت کاهش شدید تخلیه آبهای زیرزمینی در این دوره به دریاچه تفسیر شده است. این کاهش ورودی آبهای زیرزمینی و نیز افزایش همبستگی و (95/0R2=) حاکی از شرایط هیدرولوژیکی نزدیک به بسته کامل است. افزایش همبستگی بین مقادیر ایزوتوپیکربن و اکسیژن حاکی از یک سیستم عملگرای مشترک بر روی این مقادیر در این زون است. به احتمال زیاد قطع شدن نسبی ارتباط دریاچه با منابع زیرزمینی این اجازه را داده است که در طیّ فرایند تبخیر دریاچه در موازنه با CO2جو مقادیر بالاتری را تجربه کند. به این صورت رابطه هیدرولوژیکی ارائه شده برای این زون به شکل E=Pاست. نکتهی مهم این است که در این زون تغییرات هیدرولوژیکی دریاچه در هماهنگی با تغییرات اقلیمی در منطقه رخ نداده است به نظر میرسد که عامل اصلی کاهش آبهای زیرزمینی در این زون به علت افزایش استحصال آب از طریق چاه یا قنات باشد.
کلید واژگان
کلیدواژه¬ها: دیرینه هیدرولوژیایزوتوپ پایدار کربن و اکسیژن
دریاچه پریشان
شماره نشریه
29تاریخ نشر
2012-12-211391-10-01
ناشر
دانشگاه سیستان و بلوچستانشاپا
1735-07352676-7991
