پیش‌بینی فرسایش کناری بخش‌های پیچانرودی رودخانه‌ی کشکان

Abstract

رودخانه‌ی کشکان یکی از زیر شاخه­های مهم و پرآب رودخانه‌ی کرخه می‌باشد که آب­های منطقه‌ی وسیعی از استان لرستان را جمع‌آوری می­نماید. این رودخانه درجنوب غربی پلدختر در منطقه‌ی موسوم به کل سفید به رودخانه‌ی سیمره ملحق شده و رودخانه‌ی کرخه را به وجود می­آورد. طول رودخانه‌ی کشکان حدود 270 کیلومتر و مساحت حوضه‌ی آبریز آن در بالادست ایستگاه کشکان- پلدختر 9400 کیلومتر مربع می­باشد.این رودخانه در بازه­هایی به علت خصوصیات مورفولوژیکی، مئاندری و حتی در بعضی نقاط سیلابدشتی، شریانی می­باشد. در نواحی مئاندری مشکل فرسایش کناری و جابجایی پلان رودخانه وجود دارد. از آنجایی‌که یافتن راهکارهای فنی مناسب، مستلزم شناخت نحوه‌ی رفتار رودخانه و عوامل هندسی و هیدرولیکی مؤثر بر فرایند فرسایش و رسوبگذاری آن می­باشد، در تحقیق حاضر به منظور بررسی تغییرات زمانی پلان رودخانه‌ی کشکان از نقشه­های توپوگرافی و عکس­های ماهواره­ای استفاده گردید. با انجام بازدیدهای میدانی و مقایسه‌ی پلان جدید و قدیم رودخانه با استفاده از نرم‌افزار GIS، تغییرات رودخانه در طیّ دوره‌ی 52 ساله مورد بررسی و بازه­های بحرانی رودخانه مشخص گردید. همچنین خصوصیات پیچانرودی رودخانه و میزان توسعه‌یافتگی مئاندرها در وضعیت فعلی در 49 قوس رودخانه در یک بازه‌ی 108 کیلومتری در حد فاصل مناطق ورپل و تیمورآباد، بررسی گردید. نتایج نشان می­دهد 6 درصد از قوس‌ها توسعه‌نیافته، 51 درصد توسعه‌یافته و 43 درصد بیش از حد توسعه‌یافته می‌باشند در نهایت با توجه به مشخصات هندسی رودخانه و به کمک روابط تجربی، میزان فرسایش کناری در بازه‌های بحرانی در آینده پیش­بینی گردید. نتایج <br /> پیش­بینی نشان می­دهد رودخانه در منطقه کلهو سفلی و چرخستان 657 متر، در منطقه‌ی خاطره، دوآب و دول بزرگ 1035 متر و در منطقه‌ی بالا دست چم پلک 1297 متر پیشروی نماید تا بطور طبیعی تثبیت گردد.