پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگ‌های آتشفشانی کواترنری زیری (شمال شرق سراب، آذربایجان شرقی)

Abstract

منطقه مورد مطالعه در استان آذربایجان شرقی و در شمال شرق شهر سراب قرار دارد. این منطقه از نظر زون‌بندی ساختمانی، در زون ایران میانی و زیرزون البرز- آذربایجان واقع است. براساس مطالعات صحرایی سنگ‌های آتشفشانی مورد مطالعه، جوان‌ترین تظاهرات آتشفشانی منطقه بوده و متشکل از مخروط و روانه‌های تراکی‌آندزیتی با بافت پورفیری می‌باشند. براساس مطالعات پتروگرافی سنگ‌های آتشفشانی فوق دارای بافت‌های پورفیری با زمینه دانه ریز تا شیشه‌ای، پویکیلیتیک، حفره‌ای و جریانی هستند و فنوکریست عمده در آنها عباتند از پلاژیوکلاز، هورنبلند، کلینوپیروکسن، ارتوپیروکسن، اولیوین وکانی‌های اوپاک. کانی‌های ثانویه عبارتند از سریسیت، ایدینگزیت،کلسیت و کانی‌های اوپاک. بر طبق طبقه‌بندی‌های ژئوشیمیایی، سنگ‌های مورد مطالعه جزو سنگ‌های حدواسط و در محدوده تراکی‌آندزیت قرار دارند. هم‌چنین این سنگ‌ها از نظر سری در محدوده سنگ‌های سری کالک‌آلکالن با پتاسیم بالا قرار دارند. در نمودار عناصر کمیاب خاکی، نمونه‌های مورد مطالعه از نظر عناصر کمیاب خاکی سبک غنی‌شدگی بیشتری نسبت به عناصر کمیاب خاکی سنگین نشان می‌دهند. این غنی‌شدگی از عناصر کمیاب خاکی سبک و تهی‌شدگی از عناصر کمیاب خاکی سنگین از خصوصیات سنگ‌های کالک‌آلکالن آتشفشان‌های کمانی است. بر طبق نمودارهای ژئوشیمیایی مختلف محیط تکتونیکی تشکیل سنگ‌های مورد مطالعه با مشخصات تکتونیکی محیط‌های کمان پس از برخورد مشابه است.