بررسی اثرات شوری چشمه های گوگردی دالکی بر خاک و محصولات کشاورزی منطقه دالکی، بوشهر

Abstract

افزایش روز افزون جمعیت و کمبود منابع آب چشم‌انداز نگران‌کننده‌ای از تأمین غذا ایجاد کرده که منجر به روی آوردن بسیاری کشورها به سمت استفاده از آب‌های شور و نامتعارف برای آبیاری محصولات و تهیه غذا شده است. از جمله آب‌های نامتعارفی که گاه از آن‌ها برای آبیاری محصولات کشاورزی استفاده می‌شود، چشمه‌های گوگردی است. پژوهش حاضر نیز به بررسی کیفیت آب چشمه‌های گوگردی دالکی و امکان‌سنجی آبیاری محصولات کشاورزی مختلف با این نوع آب و تعیین پربازده‌ترین ارقام گیاهی مقاوم به شوری این منابع نامتعارف پرداخته است. به این منظور ارزیابی، مؤلفه‌های مهمی که بر کیفیت آب آبیاری تأثیر می‌گذارند مانند غلظت عناصر اصلی و سنگین، میزان رسانایی، نسبت جذب سدیم و منیزیم، شاخص نفوذپذیری و بی‌کربنات سدیم باقی‌مانده، محاسبه و با مقادیر مجاز استاندارد مقایسه شد. نتایج نشان داد که آب این چشمه‌ها به دلیل شوری بالا، برای آبیاری محصولات مناسب نیست، اما با توجه به کمبود شدید منابع آبی منطقه و این‌که کشاورزی شغل اصلی ساکنین آن به شمار می‌رود، کاشت ارقام گیاهی مقاوم در برابر تنش شوری پیشنهاد شد. از این رو، برای تعیین ارقام گیاهی متناسب، از استانداردهای متداول استفاده و ارقام گیاهی مقاوم در برابر شوری از جمله خرما، جو، پنبه، چغندر قند، گندم ساقه بلند با بازده 50 درصد قابل توصیه شد. در ادامه جهت کاهش تخریب زمین و کاهش بیشتر محصولات، راهکارهای مدیریتی مناسب مانند آمیختگی مقطعی آب شور و شیرین ارائه شد.