بررسی و تعیین شاخص‌های توسعه انسانی-آموزش در استان‌های کشور (در سا‌ل‌های 1387 و 1388)

Abstract

<strong>چکیده</strong> مطالعه و بررسی وضعیت توسعه انسانی، به ویژه در سطح استان­های کشور در یک فاصله زمانی «بیش از یک دهه» از مهم­ترین اقداماتی است که می­بایست در عصر دانش و فناوری اطلاعات، اقتصاد دانش بنیان برنامه پنجم توسعه کشور در مسیر تحقق اهداف سند چشم انداز کشور انجام پذیرد. پژوهش حاضر با توجه به این مهم، انجام گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی شاخص­های سه گانه مستقیم، غیرمستقیم و مالی برای رفع انتقاد­های وارده به روش شاخص توسعه انسانی در ترکیب شاخص­ها، از تلفیق روش‌های آماری چند متغیره استفاده شده است. لذا161 شاخص در دو مقطع زمانی1375 و 1388 به کمک تکنیک­های تاکسونومی عددی و تجزیه به مولفه­های اصلی با هم تلفیق شده و در نهایت ضریب توسعه نیافتگی هر یک از استان­ها،در مقایسه با سایر استان­ها محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد که در متوسط ضریب عدم برخورداری بین استان‌ها حدود 2/22 درصد بهبود به وجود آمده است،اما شدت نابرابری بین آن‌ها افزایش یافته است. هم در سال 1375 و هم در سال 1388 از نظر ترکیب شاخص­های اصلی توسعه انسانی، استان تهران در رتبه اول و استان سیستان و بلو چستان در رتبه آخر قرار دارند.