بازکاوی و تحلیل ساختار شهری با تأکید بر توسعه پایدار با استفاده از روش‌ AHP

Abstract

<strong>چکیده</strong> مسئله افزایش روزافزون جمعیت در عرصه جهانی و ملی، تمرکز فعالیت‌ها در شهرها و متعاقب آن رشد بی­ضابطه و بی­برنامه شهرها در کشورهای در حال توسعه خصوصاً ایران و نیز نتایج مخرب آن که آثار خود را در بحران‌های مختلف ظاهر ساخته است. شهرهای بزرگ با مشکلات مشابهی از قبیل گسترش بی‌حد استفاده از اتومبیل، پراکنش حومه­های شهری، انواع آلودگی­های زیست‌محیطی، رشد نابرابری و بی‌عدالتی اجتماعی، نابودی سامانه­های زیستی و مواردی از این دست مواجه هستند. هدف در این تحقیق این است که تا با لحاظ رویکرد توسعه پایدار و در نظر گرفتن اهمیت این رویکرد در توسعه ناپایدار شهری، راهبردها و درصد تأثیرگذاری به توسعه پایدار شهری در البرز مورد بررسی قرار گیرد. در این بررسی، ضمن توجه به ویژگی‌های شهری، شاخص‌های مؤثر و زیر شاخص‌های ساختار توسعه پایدار شناسایی شده و با طرح پرسشنامه و تحلیل آن در مدل AHP وزن‌های زیر شاخص‌ها و شاخص‌ها مشخص شده است. وزن‌های شاخص‌ها به عنوان ورودی در مدل GISقرار گرفته و لایه‌های آن را تشکیل می‌دهد. سپس مکان‌هایی را که پتانسیل توسعه پایدار دارند یا ندارند در مدل GIS مشخص شده است. نتیجه حاصله از این پژوهش بیانگر این مطلب است در دستیابی به توسعه پایدار در شهر البرز شاخص نهادی مدیریتی با وزن 208/ بیشترین تأثیر را داراست که زیر شاخص اصلی آن مربوط به برنامه‌ریزی در شهر البرز است؛ و پس از آن شاخص زیست محیطی با وزن 0.203 در رده دوم که در آن زیر شاخص مدیریت و دانش زیست‌محیطی سهم بیشتری در توسعه پایدار ایفاد می‌کند. است؛ و شاخص کالبدی فضایی با وزن 02/. بوده و برترین استراتژی و زیر شاخص آن مربوط به زیرساخت‌های شهری است.