ارزیابی تغییرپذیری تداوم بارش در استان کردستان

Abstract

ین پژوهش به منظور ارزیابی تغییرپذیری تداوم بارش در استان کردستان انجام گرفت. یک پایگاه داده در ابعاد ۸×۹۶۲۰ با استفاده از داده­های روزانه­ی بارش ایستگاه­های همدید استان کردستان در بازه­ زمانی ۱/۱/۱۹۸۹ تا ۳۱/۱۲/۲۰۱۴ تهیه شد و به کمک آزمون ناپارامتریک من­کندال در سطوح اطمینان ۹۰، ۹۵ و ۹۹ درصد، معناداری روند داده­ها ارزیابی شده است. تخمین­گر شیب سن برای برآورد شیب و آزمون انحرافات تجمعی و بیشینه­ ورسلی برای شناسایی سال جهش در سری زمانی مقادیر بارش ماهانه­ استفاده شده است. همچنین معناداری تفاوت در میانگین سری زمانی، قبل و بعد از سال جهش به کمک آزمون من­ویتنی بررسی گردید. یافته­ها نشان­دهنده­ کاهش تداوم بارش­هادر ماه­های پربارش و افزایش آن در ماه­های خشک استان کردستان است. نرخ تداوم بارش­ها در ماه­های فصل زمستان در اغلب ایستگاه­ها کاسته شده و بیشترین کاهش این فصل در ماه مارس بوده است. نتایج در سطح اطمینان ۹۵ درصد نشان داد به ازای هر دهه یک روز از تدوام بارش در ماه ژانویه کاسته شده است. ­در فصل بهار نیز تداوم بارش در اغلب ایستگاه­ها کاهش یافته است. به طوری که نرخ کاهش تداوم بارش در ماه می، به طور متوسط ۵/۰روز در هر دهه است. اما در فصل تابستان در سطح اطمینان ۹۹ درصد تداوم بارش در اغلب ایستگاه­ها ۲/۰ روز در هر دهه افزایش داشته است. در ماه اکتبر، بیشینه­ روند افزایشی تداوم بارش در سطح اطمینان ۹۹ درصد، ۸/۰ روز در هر دهه به دست آمد. در دیگر ماه­های فصل پاییز از تدوام بارش­ها کاسته شده است. نتایج حاصل از آزمون من­ویتنی نشان داد که در اغلب ایستگاه­ها طی دهه­ اخیر، تداوم بارش جهش معناداری داشته است. به طور کلی تداوم بارش در ماه­های جولای، اوت، سپتامبر و اکتبر روند افزایشی و در سایر ماه­های سال در محدوده مورد مطالعه روند کاهشی داشته است.