نقش ناهنجاری‌های دمایی کره زمین در تغییرپذیری دماهای حداقل ایران

Abstract

امروزه اثرات گرمایش جهانی بر روی جنبه­های مختلف کره زمین بر کسی پوشیده نیست. به­دلیل اهمیت این موضوع، پژوهش پیش رو جهت آشکار­سازی تأثیر گرمایش جهانی بر روی دماهای حداقل، به­صورت ماهانه و دوره­ای (سرد و گرم) انجام گرفته است. برای انجام این پژوهش از دو دسته داده، داده­های دمای 17 ایستگاه سینوپتیک کشور و مقادیر متناظر آن، داده­های ناهنجاری­های دمایی کره زمین طی بازه زمانی 60 ساله (1951تا2010)، میلادی استفاده گردید. جهت نیل به اهداف پژوهش از روش­های همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و پلی­نومیال، مدل زمین آمار و آزمون ناپارامتری من-کندال استفاده شد. براساس نتایج به­دست آمده به­غیر از ایستگاه‌های خرم‌آباد و ارومیه که رابطه همبستگی معکوس با گرمایش جهانی داشته و ایستگاه‌های همدان و کرمان که هیچ‌گونه رابطه معناداری با گرمایش جهانی نشان نمی‌دهند؛ در سایر ایستگاه‌ها تأثیرپذیری مثبت از گرمایش جهانی دیده می‌شود. بررسی روند تغییرات دمای حداقل حاکی از تغییرات معنادار اغلب ماه‌ها دارد. نتایج حاصل‌از بررسی دوره‌ای (سرد و گرم)، دمای حداقل بیانگر تأثیر بیش­تر ناهنجاری‌های دمایی کره زمین بر روی دمای حداقل دوره گرم سال است. در هر دو دوره تغییر روند صورت گرفته براساس نتایج حاصله به وضوح معنی‌دار هستند