ارزیابی سطح رضایت شهروندان از کیفیت محیط شهری (نمونه موردی: مناطق شهری ده‌گانه کلانشهر تبریز)

Abstract

می­توان دغدغه دستیابی به فرم خوب شهری را از زمان شکل­گیری اولین شهرها سراغ گرفت و تلاش برای بهبود زندگی شهری را هم سن تاریخ شهرنشینی تخمین زد. تمایل بیش از پیش جمعیت­های انسانی به زندگی در محیط­های شهری و رشد شهرنشینی اهمیت کیفیت زندگی شهری و محیط­های سکونتی در شهرها را بیش از پیش آشکار ساخته است. بر این اساس در تحقیق حاضر تلاش شده است تا با توجه به مطالعه مبانی نظری مربوط به کیفیت محیط زندگی، چارچوب مفهومی متشکل از عوامل شانزده­گانه­ای برای بررسی و سطح­بندی مناطق ده­گانه کلانشهر تبریز در نظر گرفته شود. تحقیق حاضر به لحاظ روش انجام مطالعه، تحقیقی توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است که نتایج حاصل از آن جنبه کاربردی و توسعه­ای دارد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه خانوارهای ساکن کلانشهر تبریز تشکیل می­دهند. با توجه به حجم بالای جامعه آماری، جهت­گردآوری اطلاعات، از روش نمونه­گیری استفاده گردید. حجم نمونه مورد مطالعه بر اساس روش کوکران 384 خانوار برآورد گردید. اعضای نمونه مورد بررسی نیز به­روش نمونه­گیری تصادفی و متناسب با حجم جمعیتی زیر جامعه­های مورد بررسی(مناطق دهگانه کلانشهر تبریز) انتخاب شدند. به­منظور تحلیل داده‌های گردآوری شده نیز از روش­های تصمیم­گیری چند معیاره فازی و تحلیل خوشه­ای بهره گرفته شد. در نهایت براساس میزان رضایت شهروندان از محیط سکونتی خود و با استفاده از روش تحلیل خوشه­ای، مناطق ده­گانه کلانشهر تبریز در سه سطح مناطق دارای محیط سکونتی با کیفیت بالا، متوسط و ضعیف سطح­بندی شدند. نتایج مطالعه نشان داد که از دیدگاه شهروندان کلان­شهر تبریز، مناطق شهری دو، پنج و سه این کلان­شهر دارای محیط سکونتی با کیفیت بالا، مناطق شش، هشت، هفت و چهار دارای محیطی زندگی با کیفیت متوسط و نهایتاً مناطق یک و ده این کلانشهر نیز دارای محیطی سکونتی با کیفیت ضعیف هستند.