اثرات اکوتوریسم بر توسعه پایدار روستاهای نواحی بیابانی، مطالعه موردی؛ مجموعه روستایی ده‌بالا در دهستان شیرکوه، استان یزد

Abstract

برخی از روستاهای کشور با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مواجه بوده و در آنها کمتر اثری از توسعه پایدار دیده می‌شود. با توجه به ماهیت اکوتوریسم و همخوانی و سازگاری آن با توسعه پایدار، این فعالیت می‌تواند رونق اقتصادی روستا را بدنبال داشته و سلامت اجتماعی و حفظ محیط زیست را تضمین نماید. هدف تحقیق، مطالعه اثرات اکوتوریسم بر توسعه پایدار روستای ده‌بالا در استان یزد می‌باشد. سؤال اصلی پژوهش این است که اکوتوریسم چه اثراتی بر روی توسعه پایدار روستاهای مورد مطالعه داشته است. شاخص‌های مورد استفاده شامل شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی می‌باشد که برای هر کدام با استفاده از نظرات کارشناسان گویه‌های مرتبط تعریف شده است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل 10 روستا از مجموعه روستایی ده‌بالا می‌باشد. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی بوده و داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از منابع و اسناد کتابخانه‌ای و انجام مطالعات میدانی جمع‌آوری و سپس با به‌کارگیری نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که مهمترین اثر اکوتوریسم بر روستاها، گسترش خانه‌های دوم بوده است. همچنین جمع‌بندی نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که اکوتوریسم در بعد اقتصادی موجب ایجاد درآمد و اشتغال‌زایی برای مردم محلی شده و در دو بعد اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی آسیب‌های متعددی را به دنبال داشته است.