ارزیابی و پهنه‌بندی توان اکوتوریسمی با رویکرد تحلیل چندمعیاره فازی (مطالعه ‏موردی: شهرستان مشگین‌شهر)‏

Abstract

این پژوهش که شهرستان مشگین‌شهر را به سبب وجود ‏پتانسیل‌های طبیعی، مورد هدف ارزیابی اکوتوریسمی ‏قرار داد بر آن بود تا با استفاده از روش تحلیل چندمعیاره ‏فازی به پهنه‌بندی قابلیت اکوتوریسمی در منطقه مورد ‏مطالعه دست یابد. در این راستا بر پایه اسناد مختلف ‏کتابخانه‌ای، داده‌ها و اطلاعات مربوط به 9 معیار محیطی ‏شامل نوع اقلیم، شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، ‏فاصله از آبراهه‌ها، تراکم پوشش گیاهی، خاک ، سنگ-‏شناسی و فاصله از گسل گردآوری شد. تمامی عملیات ‏آماده‌سازی، مدیریت و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات ‏در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (‏GIS‏) انجام ‏پذیرفت که در نهایت به تهیه نقشه پهنه‌بندی قابلیت ‏اکوتوریسمی منطقه مورد مطالعه انجامید. نتایج حاصل از ‏این پهنه‌بندی حاکی از وجود پتانسیل‌های خوب ‏اکوتوریسمی در سطح شهرستان مشگین‌شهر بوده و تطابق ‏قابل قبولی را با واقعیات محیط طبیعی منطقه نشان داد. بر ‏طبق این پهنه‌بندی حدود 17 درصد از سطح شهرستان از ‏قابلیت بالای اکوتوریسمی و 72 درصد از سطح آن از ‏قابلیت پایین اکوتوریسمی برخوردار بود. تمرکز فضایی ‏پهنه‌های مساعد اکوتوریسم در جنوب شهرستان که از ‏مراتع و بیشه‌زارهای نسبتا خوبی پوشیده شده است، ما را ‏بر آن می‌دارد که توسعه اکوتوریسمی این قسمت از ‏شهرستان را در اولویت قرار دهیم. در مقابل اقلیم نامساعد ‏نیمه شمالی شهرستان و به تبع آن پوشش گیاهی ضعیف و ‏کم‌تراکم از توان‌های اکوتوریسمی این قسمت کاسته ‏است، به طوری که به غیر از نقاط پراکنده چندی در ‏شمال، قسمت اعظم نیمه شمالی شهرستان را پهنه‌های با ‏قابلیت کم اکوتوریسمی می‌پوشانند. ‏‏