وضعیت فقهی ـ حقوقی تعهد ثالث به پرداخت مهریه

Abstract

در نکاح، زوج مکلف است مهریه را به زن تملیک کند یا آن را به مثابه یک تعهد مالی بر عهده گیرد. دربارة جواز تعهد ثالث به پرداخت مهریه دو نظر متقابل وجود دارد؛ این دو نظر مبتنی بر اختلاف در ماهیت نکاح است که آیا نکاح از معاوضات است یا خیر؟ اگر نکاح عقد معاوضی باشد، عوض باید از ملک کسی خارج شود که معوض در ملک او وارد می‌شود. دیدگاه دیگر نکاح را از عقود معاوضی نمی‌داند و درنتیجه پرداخت مهریه از سوی ثالث را صحیح می-داند. دلیل متقنی بر اینکه مهر لزوماً باید از دارایی زوج باشد، وجود ندارد؛ بنابراین شخص ثالث می‌تواند مال خود را به عنوان مهریه قرار دهد یا به پرداخت مهریه متعهد شود. شرط مذکور می‌تواند در قالب شرط بنایی، ابتدایی و شرط به فعل ثالث در ضمن عقد نکاح ظهور پیدا کند یا در قالب شرط نتیجه به سود ثالث در قرارداد درج شود. همچنین ممکن است ثالث در قالب عقد ضمان یا عقد حواله، به پرداخت مهریه متعهد گردد. تبدیل تعهد از طریق تبدیل متعهد قالب دیگری است که تعهد ثالث در آن می‌گنجد. در این مقاله در صدد هستیم این مسائل را از نظر حقوق تعهدات تحلیل کنیم و ضمن بیان صورت‌های تعهد مهریه از سوی ثالث، به بیان ماهیت حقوقی این تعهد بپردازیم.